«معصومه صانعی طرقی» از کوهسرخ معروف به «ننه علی» پیرترین مادر ایرانی که دوران قاجار و پهلوی را دیده و روزهای انقلاب و برقراری نظام جمهوریاسلامی را گذرانده بود در ۱۲۶ سالگی به دلیل کهولت سن درگذشت، اما یاد و خاطره مهربانیها، دلسوزیها و ایثارش همواره ماندگار است.
این مادر بسیار مهربان و زحمتکش، از اهالی روستای طرق از توابع شهرستان کوهسرخ در خراسانرضوی بود که تا وقتی سرپا بود، تمامی کارهای شخصیاش را، همچون دوران طفولیت که دوشادوش پدرش بود، خودش انجام میداد.
پیرترین مادر ایران در سال ۱۲۷۷ هجری شمسی در روستای طرق و در یک خانواده کمجمعیت به دنیا آمد. خانواده او که از بزرگان منطقه بودند کمجمعیت بودند و معصومه، یک خواهر بیشتر نداشت و تمامی دوران زندگیاش را در روستای خوش آبوهوای طرق که طبیعتی زیبا و بکر دارد و از جمله روستاهای هدف گردشگری در شهرستان کوهسرخ به شمار میرود، زندگی میکرد و به باغداری مشغول بود.
برای واکاوی زندگی این مادر، به سراغ جلال روحی نوه بزرگش رفتیم، او که به داشتن چنین مادربزرگی افتخار میکند، گفت: مادربزرگم تا ۵ سال قبل که به دلیل کهولت سن دیگر نمیتوانست کاری انجام دهد، تمامی کارهایش را بهتنهایی و در روستای طرق انجام میداد.
وی با بیان اینکه پدربزرگم سال ۱۳۷۵ فوت کرده است، افزود: خانه مادربزرگم در روستا، خانهای قدیمی و سنتی با حال و هوای روستایی بود و او هیچ علاقهای به خانههای مدرن و امروزی نداشت.
جلال با اشاره به اینکه وضعیت روحی مادربزرگم خیلی خوب بود که آبیاری باغ و هرس درختان را بهتنهایی انجام میداد، در پاسخ به این سؤال که رمز سلامتی مادربزرگتان را در چه میدانید؟ گفت: تغذیه سالم و فعالیت بدنی مفید و زندگی با کمترین تنش و استرس راز طول عمر مادربزرگم بود.
وی خاطرنشان کرد: حتی برای خودم جالب بود که مادربزرگم با این سن و سال تمام کارهایش را خودش انجام میدهد، او بارها برایم تعریف کرده بود که وقتی کم سن و سال بوده و برق و آب لولهکشی در روستا نبوده خودش با مشکهایی که داشتند چراغی در دست، بیهیچ ترس و هراسی از چشمه آب میآورده است.
روحی اظهار کرد: تمامی آنچه مصرف میشد از جمله نان، شیر، پنیر، ماست، شیره انگور همه محصولات خودشان بود که تولید میکردند و همیشه با کشمش، هسته زردآلو، گردو، قیسی، جوزقندی و… از فرزندان و نوهها و نتیجهها پذیرایی میکرد و تنقلات سالم در خانه مادربزرگ همیشه وجود داشت.
نوه بزرگ معصومه صانعی طرقی ادامه داد: مادربزرگ من یک تاریخ معاصر بود، چون دوران مظفرالدین شاه، احمدشاه، محمدعلی شاه، رضاشاه و محمدرضا شاه و دوران انقلاب اسلامی را زیسته و درک کرده و خود فصلی از تاریخ بود.
وی با بیان اینکه مادربزرگم ۷ فرزند دختر و پسر، ۳۰ نوه،۴۳ نتیجه و ۷ نبیره داشت، اظهار کرد: من نوه اول مادربزرگ هستم.
روحی ادامه داد: وقتی از مادربزرگ در خصوص گذشته میپرسیدم از جنگ جهانی اول و دوم، قحطی، بیماری و گرسنگی تعریف میکرد، حتی برخی اسناد و بنچاق و دست خطها و مُهرهای بسیار قدیمی و آفتاب و لگنها و کوزههای قدیمی بسیار ارزشمندی داشت.
وی گفت: بارها از زبان ایشان این بیت شعر را شنیده بودم که میخواندند «روی دریا خز نشیند قعر دریا گوهر است» در واقع پند و اندرزهای بسیاری به ما میداد و شعرهای بسیار زیبایی ننه علی برای نوههایش میخواند.
روحی در پایان گفت: ننهعلی همیشه فرزندانش را به روستای طرق در کوهسرخ میآورد تا فراموش نکنند اصالتشان از کجاست و به روستایی بودن خودش افتخار کنند.
***
ننه علی هفتم مهرماه ۱۲۷۷ چشم به جهان گشود پس از ۱۲۶ سال عمر بابرکت، روز دوشنبه ۱۶ بهمنماه ۱۴۰۲ به دلیل کهولت سن در مشهد فوت کرد و چشم از جهان فروبست و بنا به وصیتش در همان روستایی که متولد شده بود دفن شد.