روزهای پایانی سال و قرن چهاردهم را در حالی سپری می‌کنیم که متأسفانه شاهد آغاز یک جنگ ویرانگر در جهان هستیم. جنگی که یک‌طرف آن شریک سیاسی ایران و ابرقدرت جهانی یعنی روسیه است و طرف دیگر یک کشور کوچک که هوس پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو را در سر داشته!! بنده به‌عنوان یک انسان عادی به دلایل این لشکرکشی کاری ندارم و توجیحات سیاستمداران وطنی در دفاع از متجاوز را نیز قبول ندارم. معتقدم که ایرانیان هیچ‌گاه جنایات این ابرقدرت را در حمله‌های متعدد به ایران فراموش نکرده و نخواهند کرد!
با نگاهی به تاریخ می‌توان دریافت؛ کشور ما بارها مورد تجاوز روسیه قرار گرفته که علاوه بر عهدنامه گلستان و ترکمنچای، شاید ماجرای به توپ بسته شدن حرم حضرت امام‌رضا علیه‌السلام و مجلس شورای ملی در دوره قاجار همواره به‌عنوان یک زخم کهنه برتن مام وطن باقی‌مانده باشد. متجاوزی که با حمله به کشور همسایه مسلمان افغانستان پیش از آمریکا، نیز موجبات قتل عام و آواره‌گی میلیون‌ها نفر را فراهم ساخت و اکنون نیز به سبک جنگ‌های قرون‌وسطایی، با لشکرکشی و بمباران زیرساخت‌های کشور اوکراین، با کشتار غیرنظامیان امنیت جهان را به خطر انداخته است.
ایرانیان، هیچ‌گاه جنایات غربی‌ها به‌خصوص آمریکا در ایران را فراموش نمی‌کنند و نخواهند بخشید و همان‌طور که غرب و آمریکا را قابل‌اعتماد نمی‌دانیم، معتقدم که باید نسبت به ابرقدرت‌های شرق هم محتاطانه و غیر شتاب‌زده عمل کنیم. حمله گستاخانه به اوکراین ثابت کرد؛ سازمان‌ها و بنیان‌ها و معاهدات فعلی نمی‌تواند حافظ صلح جهانی باشد و صیانت از بشریت، صلح و نظم جهانی نیازمند شکل‌گیری بنیان‌های نوینی است که جهان را از دوقطبی شدن و استثمار کشورهای ضعیف توسط ابرقدرت‌ها نجات دهد. اگر جامعه جهانی به‌سرعت چاره‌ای برای متوقف کردن این جنگ برندارد، به‌زودی شاهد کشوری ویران‌شده با میلیون‌ها آواره مانند سوریه خواهیم بود.
مقاومت مسئولین و مردم اوکراین در برابر لشکرکشی عظیم و بمباران و موشک‌باران مناطق مسکونی و غیرنظامی با استفاده از سلاح‌های غیرمتعارف کشور متجاوز و رفتارهای باجخواهانه و گستاخانه روسیه در قبال برجام، درس بزرگی برای ما دارد که فقط با اتکای به مردم و وحدت و همدلی می‌توان در مقابل متجاوزان ایستادگی کرد، همان‌طور که در دوران دفاع مقدس در مقابل ارتشی با پشتیبانی همه دنیا از جمله روسیه مقاومت کردیم و پیروز شدیم. داستان افغانستان و اوکراین همچنین می‌تواند هشداری باشد به بخش قدرت‌طلب داخل حاکمیت، که با دوقطبی کردن کشور در پی حذف رقبای سیاسی خود هستند، رقبایی که برخلاف خوشان دارای پایگاه‌های مردمی قوی‌تری نیز هستند.
از تلخی جنگ که بگذریم، در روزهای اخیر آقای رئیس‌جمهور از مسئولان خواستند؛ تا پایان سال کلَک فقر مطلق را بکَنند و فرمودند: “از استانداران انتظار داریم نسبت به ریشه‌کن کردن فقر مطلق از تمام ظرفیت‌ها استفاده و اجازه ندهند این موضوع به سال ۱۴۰۱ برسد” اگر فرمایش ایشان مزاح و شوخی نبوده باشد، احتمالاً تداخل مباحث حمله روسیه و جنگ اکراین این تصور را ایجاد کرده که فقر مطلق با لشکری که شامل تورم و گرانی، دست‌مزدهای ناچیز کارمندان و کارگران، اختلاس و غارت سرمایه‌های ملی، رانت و توزیع ناعادلانه ثروت، قاچاق، فساد اداری، رکود تورمی حاکم بر اقتصاد، آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد، طلاق و صدها لشکر و گُردان از این قبیل را که همه ناشی از ضعف ساختارهای حاکمیتی در چهل سال گذشته است را می‌توان با یک دستور به استانداران، پشت مرزهای سال نو زمین‌گیر کرد!! چنین به نظر می‌رسد؛ هر از گاهی آقای رئیس‌جمهور صفحه‌ای از هفت هزار صفحه برنامه‌های اقتصادی دولت را رو می‌کند تا موجبات مسرّت و شادمانی فضای حاکم بر جامعه گرفتار را فراهم فرمایند!! گویا ایشان هم بنا دارند به‌جای تصمیمات علمی اقتصادی، همچون اسلاف خود با همان فرمان رفتارهای پوپولیستی، دوران ریاست‌جمهوری خود را سپری نمایند. شاید هم فکر می‌کنند رفع تحریم‌ها در روزهای پایانی سال بتواند موجب ریشه‌کن شدن فقر مطلق شود! بی‌شک گرچه مؤثر است ولی اقتصاد، نیازمند رشدی قابل‌توجه و بازتولید ثروت است که با دستور، عملی نخواهد شد.
ایشان در جایی دیگر از بیانات‌شان فرموده‌اند: “این تجربه موفق که در مشهد مقدس در زمینه ریشه‌کن کردن فقر مطلق داشتیم باید به کل کشور تعمیم داده شود. فقر مطلق زیبنده نظام ارزشی ما نیست و قطعاً به همت بخش‌های مختلف این مهم می‌شود در همین سال ۱۴۰۰ برطرف شود.” البته بنده به‌عنوان یک خراسانی متوجه نشدم که تجربه موفق ایشان در ریشه‌کن کردن فقر در مشهد چه بوده که می‌تواند الگویی برای استانداران باشد. شاید هم منظور توزیع ژتون شام و نهار حضرت بین مسافران مشهد بوده که واقعاً هم مؤثر بوده است البته نه برای ریشه‌کنی فقر مطلق!
سؤال اساسی این است که پس از چند ماه از استقرار دولت، چرا همان‌طور که وعده داده بودند اقتصاددانان را جلو رسانه‌ها به خط نمی‌کنند و این هفت‌هزار صفحه را به‌یک‌باره تحویلشان نمی‌دهند تا با دعاهای حواشی آن، فقر را طلسم نموده و در چاه اسفند 1400 دفن کنند؟!!
یکی دیگر از شوخی‌های پایان سال با ملت، حذف ارز 4200 تومانی از بودجه توسط مجلس انقلابی و دستور آقای قالیباف خطاب به کالاهای اساسی بود که باید ثبات داشته باشند و بی‌دلیل بالا نروند! نگارنده معتقد است؛ با این فرمان، قطعاً فقر مطلق نابود خواهد شد ولی سویه‌ای جدید از فقر به نام فقر مطلق پلاس ظهور خواهد کرد!! و قبل از همه دامن کارمندان و بازنشستگان را خواهد گرفت که همواره با افزایش حقوقی کمتر از نرخ تورم مواجه بوده‌اند!
از خوشی‌های وصف‌ناپذیر دیگر در پایان سال، عیدی دولت به کارکنانش بود که می‌توانند با آن، یک خانواده چهار نفره، “ناهار” را در شاندیز میل بفرمایند! و برای سلامتی دولتمردان دعا کنند!
در پایان ضمن آرزوی داشتن سالی خوب و عاری از فقر و بدبختی برای خوانندگان محترم، شادکامی و بهروزی را آرزو دارم.
