هرساله در دهه اول محرم، خوردن غذای نذری بعد از عزاداری سیدالشهدا(ع) از لحظاتی است که هر عزادار حسینی دوست دارد.
پختوپز غذا کاری است که آشپزهای هیئتها، با تمام سختیهایش در این تابستان داغ و سوزان آن را با دل و جان برای پذیرایی از عزاداران حسینی انجام میدهند، کارشان آفتابنزده در کنار اجاقهای داغ شروع میشود، به عشق امامحسین و سینهزنانش ساعتها پای دیگ و اجاقها اشک میریختند و غذایشان را با ذکر و نام اهلبیت معطر کرده و به دست مهمانان غذای نذری میدادند.
روز تاسوعا بود و سینهزنان برای صرف ناهار به هیئت برگشته بودند، با ذکر یا حسین و صلوات درب دیگ غذا باز شد، سینیهای غذا یکی پس از دیگری از پنجره کوچک آشپزخانه به داخل سالن هدایت میشود، اینجا هر کس وظیفه خاصی دارد و تقسیم وظایف از قبل انجام شده است.
برخیها مسئول شستشوی ظروف بودند و عدهای آنطرفتر مسئول کشیدن برنج در دیسها و جا کردن خورشت در کاسههای کوچک استیل، گوشهای دیگر از آشپزخانه هم جهت مراسم عاشورا دیگهای بزرگ شستشو میشد.
کارهای اولیه طبخ غذا از شب قبل آغاز میشود، هر کس بهنوعی قبل بیرون رفتن از آشپزخانه اجر و پاداشش را از مولا و سرورشان میگیرند. این صحبتهای “علی قالیبافان“ از آشپزهای قدیمی است که سالها در حسینیه حیدری کاشمر عمر خود را صرف خدمت به ائمه اطهار و نوکران اباعبدالله الحسین نموده است.
او که 70 سال دارد و دوران معلمی را به پایان رسانده، همچنان در کنار دیگر جوانان در حال خدمت است. آن روز برای بیش از 5هزار نفر از عزاداران با همت جوانان غذا طبخ کرده بود.
قالیبافان در خصوص اینکه چگونه توانسته در آشپزخانه حسینیه حیدری مشغول خدمت شود، گفت: خانه پدریم در کنار حسینیه است و از کودکی در دستگاه اباعبدالله بزرگ شدم. از همان کودکی کنار بزرگترها در آشپزخانه مشغول خدمت بودم و تاکنون که به این سن رسیدهام افتخارم خدمت به مهمانان و عزاداران ائمهاطهار و اباعبداللهالحسین(ع) در آشپزخانه است.
وی افزود: عزیزان دیگری نیز همانند من هستند که در هیئتهای مختلف کنار اجاقهای داغ و سوزان برای تهیه نذری عزاداران اباعبدالله الحسین خدمت میکنند.
کمی سکوت کرد؛ انگار ذهنش براي لحظهاي به دور دستها سير نمود. به ياد رسم قدیمیشان افتاد كه براي پخت غذاي عزاداران امامحسين(ع) بهوسیله هيزم، برای حدود 500 نفر نذری تهیه و در مجمعهها و ظروف مسی و سنگین آن زمان توزيع ميكردند.
قالیبافان که بغض گلویش را گرفته بود و زمزمه یا حسین بر لب داشت؛ گفت: اگر سختی میکشیم به عشق امام حسین است و در این مسیر هیچگاه خسته نشده و از مشکلات گلایهای نداشتهایم.
وی ادامه داد: جمعيت حالا را نميشود مانند قديم پذيرايي كرد؛ قديم حسينيه به این بزرگی نبود و فقط یکبار پر ميشد، اما حالا با اين ازدحام جمعيت چند بار سالن هیئت پر و خالي ميشود که اگر پذيرايي به روش قديم بود تا شب طول ميكشید.
وی با اشاره به اینکه عنایت اباعبدالله همیشه در این راه همراه خادمینش بوده است، گفت: گرچه خدمت در آشپزخانه سختی و مشکلات خود را دارد ولی با آمدن گاز و تغییر در وسایل پختوپز و پذیرایی و با حضور پرشور جوانان، خدمت به مهمانان بهتر شده است.
قالیبافان اذعان کرد: در این مسیر به ما مواردی گفتهاند تا دلخور و رنجور شویم، ولی نهتنها دلسرد نشدیم بلکه هر روز تلاش بیشتری نمودیم تا با حمایت جوانان این راه بهتر ادامه پیدا کند.
این خادم حسینیه حیدری تصریح کرد: زمان قدیم روزی 500 نذری و در روزهای عاشورا این تعداد به 600 تا هزار نذری میرسید، ولی امسال در روز تاسوعا بالغ بر پنجهزار نذری پیشبینی شد که بدون هیچ مشکلی و با کمک جوانان پرتوان هیئت، از همه پذیرایی شد.
وی با اشاره به اینکه بانیان این امر هم از این برنامه حمایت میکنند، افزود: گرچه طی سالهای اخیر تورم و گرانی داشتیم اما بانیان هیچگاه کوتاهی نداشته و از هیچ کمکی برای تأمین مواد اولیه طبخ غذا برای عزاداران حسینی دریغ نکردند.
قالیبافان گفت: امیدوارم اهلبیت در روز قیامت شفاعت من و همکارانم را در همه هیئتهای مذهبی داشته باشند و از نگاه اهلبیت محروم نشویم.
او که هرچه در زندگی دارد را از امام حسین(ع) و ائمه اطهار میداند، افزود: دو سال قبل بعد از عاشورا در سفر کربلا مبتلا به ویروس کرونا شدم و از سویی به دلیل قند بالا پام عفونت کرد و در بیمارستان امام حسین(ع) کربلا بستری شدم.
وی بیان کرد: گرچه مرا به کرمانشاه انتقال دادند و قرار بود از مچ پا را به دلیل قند بالا قطع کنند، اما از همراهانم تقاضا کردم من را به مشهد ببرند، پس از بستری در بیمارستان ولایت مشهد بعد از 10روز بدون قطع پا مرخص شدم و بعد از مدتی به لطف امامحسین(ع) و امامرضا(ع)، توانستم مجدد روی پا بایستم و خدمتم در این دستگاه را ادامه دهم.
پخت غذا برای اهلبیت برکت دارد
چینهای پیشانی و دستهایش نشان میدهد مشکلات زیادی را از سر گذرانده اما برای دستگاه اباعبدالله هیچگاه کم نگذاشته و 37 سال است در آشپزخانه حسینیه حیدری با دوستانش به مهمانان اباعبدالله خدمت میکند.
“محمدحسین شامکوئیان“ گرچه در کارش بسیار جدی است، اما هیچگاه دل کسی را از خود نرنجانده است، با خندهای که به لب دارد؛ گفت: در کنار کمک به ساختوساز حسینیه، آشپزی هم میکنم.
وی با بیان اینکه هر کس در آشپزخانه خدمت میکند از دل و جان مایه میگذارد، گفت: زمانهای گذشته کار در آشپزخانه بسیار مشکل بود. آن زمان که گاز نبود عدهای از صبح زود برای تأمین سوخت موردنیاز باید با تبر و پتک تنههای درختانی که از قبل برایمان میآوردند را میشکستیم.
شامکوئیان با اشاره به اینکه زمان قدیم استفاده از برنج ایرانی و پخت آبگوشت و حلیم بیشتر مرسوم بود، افزود: نوع غذا به تهیه مواد اولیه توسط بانی مربوط میشود که بهمرور نوع مواد اولیه عوض شد.
او که در هر کلامش زمزمه یا حسین قطع نمیشود، گفت: خودم را خادم امام حسین(ع) میدانم و عنایتش را در سال 1374 به شهادت مردم دیدهام.
شامکوئیان در توضیح این مطلب گفت: شب شهادت حضرت علیاصغر(ع) بود، باید ساعت سه صبح بیدار میشدم و برای تهیه غذای ظهر به هیئت میرفتم آن شب خواب دیدم آقایی کنارم آمد و گفت؛ بلند شو جوان امروز که جلوی دیگ میروی مواظب حرکاتت باشی. گفتم چرا؟ گفت تمام بدنت سوخته. در صحبتهایش گفتم من که سالمم، پاسخ داد تو نمیبینی ولی من میبینم که سوختی مواظب باش.
وی ادامه داد: از خواب که بیدار شدم پس از گرفتن وضو وارد آشپزخانه شدم آنقدر مشغول کار بودم که از خواب شبم فراموش کردم، تلاش نمودم درب دیگ آخر را باز کنم تا ببینم آب جوش آمده که به یکباره داخل آن افتادم و فقط سرم بیرون بود وقتی بیرونم آوردند، به لطف امام حسین هیچ جای بدنم نسوخته بود و مشکلی نداشتم.
وی که از کار خود بسیار رضایت دارد، میگوید: در آماده کردن و نذری غذا برای عزاداران حسینی هیچگاه احساس خستگی نکردهام و این کار را تا زنده هستم ادامه خواهم داد، به فرزندانم و جوانان سفارش کردم این کار را ادامه دهند.
شامکوئیان با اشاره به اینکه گرچه دبیر بودم ولی در کارهای بنایی و معماری حسینیه نیز کمککار بودم، گفت: امسال با همکاری جوانان 25 دیگ غذا در این حسینیه مهیا میشود که همه مثل برادر، گوش به حرف سرآشپز میکنند.
وی ادامه داد: وسایل پخت از دیگ مسی و ظروف مسی و اجاقهای کاهگلی به ظروف آلومینیومی و استیل سبک و اجاقهای چدنی تغییر کرده و تا جایی که توانستهایم افرادی که با دل باز و عاشق آشپزی هستند برای خدمت بهتر در اینجا حضور داشته باشند چرا که پخت غذا برای اهلبیت برکت دارد.
شامکوئیان در پایان با بیان اینکه با عنایت ائمه اطهار همیشه عزاداران از غذا استفاده کرده و کمی و کسری نداشتیم، گفت: چندین سال است روز عاشورا را با پخت شله میزبان عزاداران هستیم که امسال پیشبینی بیش از 11000 هزار نذری را کرده بودیم.