لزوم تدوين سند راهنماي مديريت بصري شهري
سید مهدی هاشمي
کارشناس علوم ارتباطات و فعال فرهنگی
شهرها بزرگ‌ترين محصولات ساخته دست بشر به شمار مي‌روند که به‌سرعت در حال تغييرند. اين تغييرات در همه ساختارهاي فضايي، اجتماعي، عملکردي و کالبدي در حال رخ دادن است. يک بعد مهم طراحي شهري، سيما و منظر شهري است که در همه سطوح کلان تا خرد شهري به چشم مي‌آيد. سيما و منظر، بازتاب بيروني همه آن چيزي است که درون شهر مي‌گذرد. بازتاب نوع نگرش در جهان طبيعت و خالق، اتفاقات درون کالبد، رابط هنجارهاي اجتماعي و فرهنگي، توان اقتصادي و البته قوانين و سياست‌هاي حکومتي است.
منظر يک شهر، گوياي بسياري از ويژگي‌هاي دروني جامعه است. گوياي آمال و آرزوها، ضعف‌ها و قوت‌ها، اولويت‌ها و روايتگر داستان زندگي مردم شهر است.
منظر شهري، در واقع ماهيتي است که به‌واسطه فعاليت‌هاي انساني و همراه شدن آن با کالبد در طول تاريخ پديد مي‌آيد و در ذهن شهروندان تفسير مي‌شود. تمام عواملي که از شهر به ديد مي‌آيد و چشم قادر به تماشاي آن است.
منظر شهري وابسته به دو بعد اصلي عيني و ذهني است که مي‌توان گفت؛ ابعاد ذهني شامل ابعاد فرهنگي، خاطره‌اي، هويتي، ويژگي‌هاي فردي، تاريخي و عواملي از اين قبيل و عيني شامل ابعاد بصري و قابل مشاهده، جاي مي‌گيرد که اين دو بعد از يکديگر قابل‌تفکيک نيست و با يکديگر مناظر شهري را به وجود مي‌آورند و بر اين اساس منظر شهري در ايران يک پديده عيني و ذهني است که ساختار اجتماعي و فضايي دارد. با توجه به اين ابعاد و مبنا قرار دادن اين دو بعد، در طراحي‌ها و طرح‌هاي شهري، باعث ايجاد مناظر عيني و ذهني مطلوب و باکيفيت بالا مي‌شود. تدوين سند راهنماي مديريت بصري شهري با تکيه بر منظر شهري، معطوف به ارتقاء هويت بصري، مي‌تواند نقش مهمي در ايجاد فضاي مطلوب براي شهروندان ايجاد کند.
