همه ما تعزیه‌خوانی را به‌عنوان یک هنر مردانه می‌دانیم و آقایان به‌عنوان شبیه‌خوان اجرای همه نقش‌ها را برعهده دارند؛ گرچه از گذشته زنان در تعزیه جایی نداشته و در صحنه نمایش تعزیه، مردان و پسران نوجوان با تن‌پوش‌های زنانه، نقش زنان و دختران را اجرا می‌کنند، ولی چند سالی می‌شود در روستای فرح‌آباد گروهی از بانوان با تشکیل گروه تعزیه، مصائب وارد شده به ائمه را برای بانوان به نمایش می‌گذارند.
گروه تعزیه بانوان از سال1395به‌عنوان تنها گروه تعزیه استان در کاشمر کار خود را شروع کرده و تاکنون نیز فعالیت‌های خود را ادامه داده است.
“اعظم افتاده” که رهبری تنها گروه فعال شبیه‌خوانی بانوان منطقه را برعهده دارد، در این زمینه گفت: تمامی اعضای خانواده‌ام از گذشته تاکنون تعزیه‌خوان هستند و من نیز در کنار این مراسم بزرگ شده و به‌گونه‌ای این هنر را به ارث برده‌ام.
او که 42 سالگی خود را سپری می‌کند؛ ادامه می‌دهد: تا زمانی‌که ازدواج نکرده بودم هرچند علاقه فراوان به برگزاری مراسم تعزیه داشتم اما نمی‌توانستم مداحی و روضه‌خوانی کنم، اما پس از ازدواج آرزویم محقق شد و مداحی را پیش گرفتم.
وی که صدایش به دلیل برگزاری مراسم گرفته بود؛ افزود: اکنون برای برگزاری مراسم سوگواری و تعزیه در فرح‌آباد و روستاهای اطراف شرکت می‌کنم و مداحی، نوحه‌خوانی، شور، نوحه، سبک واحد و دشتی و هر نغمه‌ای را اجرا می‌کنم.
افتاده که از سال 1376 مداحی خود را با عزاداری برای موسی‌بن‌جعفر شروع کرده است؛ گفت: همه این کارها را بدون داشتن مربی و استاد و با مطالعه کتاب یاد گرفته‌ام.
وی افزود: حسینیه بانوان ام‌البنین را برای اولین‌بار در روستا راه‌اندازی کرده‌ایم که تمام کارهای آن از کفش‌دار و آشپز تا مداح و خدمتگزار توسط بانوان بدون حضور یک مرد انجام می‌شود. همچنین در روز عاشورا به همت همین بانوان توانستیم حدود دو هزار نفر را نذری بدهیم.
افتاده که اکنون در سطح دو حوزه علمیه، معادل فوق‌دیپلم مشغول به تحصیل است؛ گفت: در سال 1395کار تعزیه‌خوانی را با خطبه‌خوانی حضرت زینب در بارگاه یزید شروع کردم، بحث خطبه حضرت زینب در همه پایگاه‌های بسیج و حوزه علمیه سراسر استان مطرح بود که اولین بار توانستیم در روستا این‌کار را دست بگیریم.
وی افزود: با توجه به این‌که خانواده‌ام در کار تعزیه‌خوانی بودند، تصمیم گرفتیم خطبه‌خوانی حضرت زینب را به‌صورت تعزیه اجرا نمائیم که با مشورت بزرگان و تعزیه‌خوان‌های روستا مستندات و مطالب موردنیاز و هر مطلبی که مربوط به حضرت زینب و سخنرانی ایشان در بارگاه یزید و پس از آن بود را تهیه و در قالب تعزیه‌ای به نام بازار شام در آورده و اجرا نمودیم.
این خانم تعزیه‌خوان گفت: راه‌اندازی گروه تعزیه با استقبال خوبی در هیئت بانوان روبرو شد و منجر به کشف استعدادهای زیادی در این زمینه گردید، به‌گونه‌ای که خواهرم در نقش یزید شاید بهتر از یزید آقایان و یا شمری که در گروه داریم بهترین نقش را اجرا می‌کند.
افتاده تأکید کرد: هر داستان را آقایان یک‌بار برای ما می‌خواندند و خودمان یاد می‌گرفتیم؛ ما مربی تعزیه‌خوان زن نداریم و با توجه به بحث مسائل شرعی نمی‌توانیم از آقایان برای آموزش استفاده کنیم که برایمان بسیار سخت است، ولی بعد از اجرای هر تعزیه، افراد اعلام آمادگی برای حضور در گروه را دارند.
وی با بیان این‌که تمامی لباس‌های تعزیه توسط یکی از خیرین تهیه و ابزارهای دیگر را از گروه آقایان برای اجرا به امانت می‌گیریم؛ گفت: وقتی برای اولین‌بار در روستا تعزیه اجرا کردیم مورد استقبال خوب خانم‌ها قرار گرفت و چنان مراسم با شور و هیجانی برگزار شد که گویی سال‌هاست این گروه کار کرده بودند.
وی اظهار کرد: گروه ما تنها گروه تعزیه‌خوان بانوان در خراسان‌رضوی است و از سن 4 سال در نقش حضرت رقیه، 11 و 12 ساله در نقش دختر یزید و تا40 سالگی در گروه فعالیت دارند.
این تعزیه‌خوان با اشاره به این‌که در تعزیه‌های مختلف تعدادمان به20 نفر می‌رسد؛ گفت: تاکنون در شهرهای فیض‌آباد، نیشابور و خلیل‌آباد اجرا داشته‌ایم و از جاهای دیگر هم درخواست جهت اجرا داریم.
وی خاطر نشان کرد: هم‌زمان با فصل تابستان به دلیل فعالیت‌های کشاورزی و نگهداری فرزندان و در کنار آن نداشتن وسیله ایاب و ذهاب نتوانستیم در جاهای دیگر حضور فعال داشته باشیم.
افتاده با اشاره به این‌که توانستیم موضوعات دیگری را که متون آنها در دست بزرگان و گروه تعزیه‌خوانی آقایان بود را به اجرا درآوریم؛ گفت: یکی از چالش‌های دیگر ما نبودِ بانوان فعال در اجرای موسیقی زنده برای گروه تعزیه است، لذا آنچه نیاز داریم با کارشناسان تعزیه آقایان بررسی و ضبط کرده و در مراسم استفاده می‌کنیم.
وی گفت: بدون شک هنرمندان موسیقی در بخش بانوان می‌توانند به ما کمک کنند و این قابلیت در منطقه وجود دارد به‌خصوص در اجرای نی که اگر موسیقی زنده داشته باشیم خیلی از دغدغه‌ها برطرف می‌شود.
افتاده یکی دیگر از مشکلات این گروه را عدم استفاده از صوت عنوان کرد و گفت: چون اجازه نداریم صدای ما از محدوده سالن و تکایا خارج شود استفاده از صوت و بلندگو ممنوع است، که با حضور جمعیت کار ما سخت می‌شود.
وی اذعان کرد: در مراسم تعزیه‌خوانی آقایان، باید تعزیه شروع کنند تا جمعیت جمع شوند ولی در تعزیه بانوان قبل از شروع مراسم، بانوان حضور دارند و از جریان مراسم باخبر می‌شوند.
افتاده با اشاره به این‌که هر کار سختی خود را دارد ولی گروه چون کارشان برای ائمه اطهار است همه سختی‌ها را با جان‌ودل خریده‌اند؛ گفت: موفقیت گروه تعزیه بانوان همراه و همفکر با رهبر گروه است که باعث شده در طی این سال‌ها فعالیتش ادامه‌دار باشد.
وی با ابراز تأسف از این‌که جامعه هنوز به توانایی بانوان در همه عرصه‌ها اعتقاد ندارد، گفت: گرچه برگزاری تعزیه توسط بانوان با استقبال خوب و تأثیرگذارتر از سخنرانی‌ها شده است، ولی تعزیه‌خوان‌های آقا در شهرها به این فعالیت با تعجب نگاه می‌کنند، ولی بانوان با اتحاد خود می‌توانند قابلیت‌های جامعه را به نمایش بگذارند.
