بهرغم اینکه طی سالهای اخیر در بخش مرکزی کاشمر با 25 روستا و 50 هزار نفر جمعیت اقدامات بسیاری انجام شده و فضای کالبدی روستاها بهبودیافته و شاهد رونق آنها هستیم و امکانات مختلفی از جمله آب، برق، گاز و تلفن و حتی دسترسی به اینترنت گسترش یافته اما وجود برخی کمبودها موجب بروز برخی گلایهمندیها میشود. این در حالی است که برخی معتقدند؛ دلیل طرح موضوع حاشیهنشینی در کاشمر بهعنوان یک معضل سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی این است که نتوانستهایم زمینه ماندگاری روستائیان را در روستاها بیشتر کنیم حال آنکه ضرورت دارد؛ بستری فراهم کنیم که جوانان روستایی بهجای مهاجرت به شهر و تن دادن به حاشیهنشینی، در روستاها ماندگار شوند و برای توسعه و عمران روستا تلاش کنند.
کورههای دردسرساز
بهرغم اینکه زمانی در هر کوره آجرپزی روستای قوژد چندین نفر مشغول به کار بودند اما چند سالی است به دلیل نبود صرفه اقتصادی بسیاری از کورهها تعطیل و کارگران بیکار شدهاند و تعداد کامیونهایی که در این روستا رفتوآمد میکنند، کاهش یافته است.
با این وجود دهیار روستای قوژد معتقد است؛ وجود کورههای آجرپزی در روستا به معضلی جدی تبدیل شده و جز از بین بردن آسفالت هیچ سود دیگری ندارد که در همین راستا میطلبد؛ جاده دیگری برای تردد خودروهای سنگین که اقدام به حمل آجر میکنند تدارک دیده شود، زیرا رفتوآمد روزانه 100 تا 200 کامیون از داخل روستای قوژد موجب بروز مشکلات بسیاری شده است.
واله عنوان میکند: بهرغم اینکه با مشکلات بسیار، اعتباری برای آسفالت معابر روستا جذب میکنیم اما پس از یک سال شاهدیم به دلیل رفتوآمد خودروهای سنگین آسفالت از بین میرود.
دهیار روستای قوژد با اشاره به دیگر مشکلات این روستا میگوید: سالهاست با مشکل آب شرب روستائیان دستوپنجه نرم میکنیم که این مشکل همهساله با فرارسیدن فصل تابستان بیشتر میشود، با توجه به اینکه آب شرب مورد نیاز از قسمت خیابان سلمانفارسی کاشمر تأمین میشود، جوابگوی جمعیت 5 هزار نفری روستای قوژد نیست و همزمان با فصل تابستان بسیاری از خانوادهها با قطع و یا کمبود آب مواجه هستند.
دهیار روستای قوژد با بیان اینکه درگذشته به کورههای آجرپزی امتیاز آب شرب داده شده و از سویی کورهها در تابستان فعال هستند که به بروز مشکلاتی برای روستای قوژد دامن زده است، عنوان میکند: بهرغم اینکه با بررسیهای صورت گرفته از سوی آب و فاضلاب روستایی مقرر شده لوله کمکی برای جبران کمبود آب شرب از سمت روستای فدافن برای اهالی روستای قوژد بیاورند، اما تاکنون این وعده محقق نشده است.
وی همچنین پل قدیمی روستا را از دیگر مشکلات موجود دانسته و میافزاید: بهرغم اینکه پل قدیمی روستا نشست کرده و مشهود است در صورت بیتوجهی قطعاً ریزش خواهد کرد و موجب بروز مشکلات جدی میشود.
فرسودگی 80 درصد شبکه آب شرب
در ادامه دهیار روستای زندهجان با بیان اینکه 520 خانوار این روستا با مشکلات بسیاری مواجهاند، با اشاره به اینکه روستا فاقد ماشین حمل زباله است که این مهم باید در اولویت قرار گیرد، عنوان میکند: بهرغم اینکه بالغ بر 80 درصد شبکه آب شرب روستا فرسوده است اما تاکنون آب و فاضلاب روستایی هیچگونه همکاری با دهیاری نداشته و از سویی پرداخت خودیاری اهالی روستا برای شبکه آب و آسفالت معابر به یک مشکل و معضل بزرگ در روستا تبدیل شده است.
مهدی زندهجانی همچنین مختلط بودن دانشآموزان دختر و پسر را از دیگر مشکلات برشمرده و میگوید: با توجه به اعتراض خانوادهها از مسئولان آموزش و پرورش انتظار داریم قبل از شروع سال تحصیلی جدید، مشکل مختلط بودن دانشآموزان مرتفع نمایید.
وی بیان میکند: با توجه به اینکه روستای زندهجان قطب دامداری منطقه است از مسئولان جهادکشاورزی انتظار داریم نگاه ویژهای به این روستا داشته و نسبت به رفع مشکلات صدور پروانه، آب، برق و گاز دامداریها اقدامات لازم را مورد بررسی قرار دهند.
روستائیان متولی تولید
در همین خصوص دهیار روستای رزقآباد میگوید: روستائیان متولی تولید هستند اما با وجود تمامی زحماتی که متقبل میشوند از فروش محصولات سود چندانی عایدشان نمیشود.
محمد قالیباف میافزاید: بهرغم اینکه مواد اولیه برای تولید محصول به قیمت بسیار بالایی به دست کشاورزان میرسد اما قیمت محصولاتی که از کشاورز خریداری میشود از سال 74 هیچگونه افزایشی نداشته است.
وی با اشاره به اینکه اگر هم قیمت محصولات را افزایش دهیم با تولیدکنندگان برخورد میشود ولی فروشندگان هر چه قیمتها را افزایش دهند مشکلی نیست؛ عنوان میکند: انتظار داریم اگر کشاورزان مواد اولیه را گران تهیه میکنند محصول را هم کمی گرانتر از قبل به فروش برسانند تا امیدوار باشند.
دهیار روستای رزقآباد میگوید: چند سالی است خشکسالی موجب کاهش منابع آبی روستاها شده و مسئولان باید انتظارات روستائیان را برآورده کنند.
قنات نیازمند لایروبی
دهیار روستای تربقان با بیان اینکه تنها قنات این روستا نیازمند لایروبی است، میگوید: تاکنون برای لایروبی قنات روستا اقدامی نشده حال آنکه برای لایروبی آن300 میلیون تومان اعتبار نیاز است.
بهروز زراعتی از فرسوده بودن دو هزار متر لوله آب شرب روستا خبر داده و میگوید: برای نوسازی شبکه آب شرب روستا به 100 میلیون اعتبار نیاز است.
همچنین “محمد صمدی” یکی از اعضای شورای روستای فرگ اظهار میکند: انتظار داریم اگر مشکلی در جلسات مطرح میشود از سوی مسئولان پیگیری شود نه اینکه پس از طرح مسائل، هیچگونه پیگیری صورت نگیرد.
وی با بیان اینکه بهرغم پیگیریهای بسیار تاکنون برای روشنایی تقاطع جاده قوچ پلنگ، فرگ و جردوی هیچ اقدامی صورت نگرفته است، عنوان میکند: با توجه به آغاز فصل برداشت محصولات، شاهد رفتوآمد کشاورزان در جادههای برونشهری هستیم و این موجب بروز تلفات جانی میشود که نیاز است برای رفع این مشکل تدابیر خاصی اتخاذ شود.
حوزه گردشگری روستایی محروم از اعتبار
در ادامه بخشدار مرکزی کاشمر خشک شدن بسیاری از قنوات را از جمله مهمترین مشکلات موجود در روستاهای این بخش عنوان کرده و میگوید: بدونشک احیای قنوات هفت روستای فروتقه، رزقآباد، فرحآباد، تربقان، فدافن، قوژد و قوچ پلنگ موجب رونق و توسعه آنها خواهد شد هرچند باقی قنوات روستاها خشک شده است.
سعید چیتی عنوان میکند: تاکنون بازنگری طرح هادی در 13روستای بخش مرکزی به اتمام رسیده که با توجه به افزایش جمعیت روستاها نیاز است طرح هادی تمامی روستاها اجرا شود.
وی با اعلام اینکه حدود ۵۰ درصد لولههای آب شرب فرسوده است، میافزاید: پارسال بیش از ۸ کیلومتر تعویض لولههای آب شرب روستایی صورت گرفت اما بازهم مشکلات بسیاری وجود دارد.
بخشدار مرکزی کاشمر وضعیت بسیار نامناسب جاده روستایی گندمبر، تحصیل دانشآموزان روستای بهاریه در کانکس، مختلط بودن دانش آموزان و فرسوده بوده بسیاری از مدارس را از دیگر مشکلات موجود در روستاهای این بخش برشمرد.
وی ادامه میدهد: بهرغم اینکه واریزی به حساب دهیاریها با توجه به جمعیت روستاها صورت میگیرد برای اداره روستاهای کمجمعیت و کوچک با مشکلاتی مواجه هستیم.
چیتی میگوید: با توجه به اهمیت روستاها و مولد بودن اهالی روستا در تولید باید شرایط و امکانات برای حضور روستاییان فراهم شود، هرچند با توجه به کمبود آب در اکثر روستاهای بخش مرکزی، باید کشاورزیها مدرن و مکانیزه شده و تسهیلات لازم برای کشاورزان در نظر گرفته شود.
بخشدار مرکزی کاشمر وضعیت چاههای کشاورزی را نامطلوب دانسته و میگوید: اشتغال و حمایت بیشتر از اشتغال روستایی ضروری است.
وی با اشاره به اینکه در حوزه گردشگری روستایی هیچ اعتباری تخصیص نمییابد، عنوان میکند: در صورت حمایت، میتوان در برخی از روستاها از جمله روستاهای محروم با فراهم کردن زیرساختها، شرایط را برای اشتغال روستاییان فراهم نمود.
چیتی با اعلام اینکه اکنون کمبود آب در روستاها نداریم و آب موردنیاز از دو مجتمع آبرسانی بالاولایت و پایینولایت تأمین میشود، اظهار میکند: فقط قسمتی از آب شرب روستای گندمبر بهوسیله آبشیرینکن تأمین و قسمتی با تانکر حمل میشود، همچنین آب شرب روستای کوچک کلاته نای و حاجیرجب با تانکر حمل میشود.
وی با بیان اینکه جمعیت 50 هزار نفری روستاهای بخش مرکزی در 13 هزار و 500 منزل مسکونی اقامت دارند، عنوان میکند: تاکنون فقط حدود۳۰ درصد منازل مسکونی مقاومسازی شده است.
▪▪▪
بدون شک تنها با بردن آب، برق، گاز به روستاها نمیتوان توقع ماندگاری روستائیان را داشت، منشأ مشکلات فعلی توسعه روستایی را میتوان در تغییر نگاه جستجو کرد که روستا را از یک بنگاه اقتصادی به یک مصرفکننده خدمات تغییر نگاه داده است. این نگاه به جوامع روستایی سبب آن شد که ما روز بهروز خدمات را در روستاهایمان گسترش دهیم اما آن چیزی که مورد غفلت واقع شد تولید و اقتصاد روستا است.
با تأسف باید گفت؛ هنوز برخی روستائیان با مشکلات عدیدهایی از جمله فقر و محرومیت دستوپنجه نرم میکنند، این مسأله باعث مهاجرتهای روستایی به شهر شده و مشکلات بزرگ شهری را نیز بهوجود میآورد. قطعاً توسعهی مناطق روستایی در حل مشکلات شهری و جلوگیری از افزایش مهاجرتها نقش بسزایی دارد.