یک کارشناس حفاظت از خاک گفت: طبق پژوهشها، دشت مشهد با نرخ فرونشست سالانه۶۰سانتیمتر و دشت نیشابور با۷۰ سانتیمتر، در وضعیت بحرانی قرار دارند. دشت کاشمر نیز با نرخ۳۰ سانتیمتر فرونشست سالانه، شرایط مشابهی را تجربه میکند.
جوادی عوامل انسانی مانند توسعه نامناسب چاههای آب و تغییر کاربری اراضی را از جمله دلایل تشدید این بحران عنوان کرد و افزود: خراسانرضوی با چالش جدی فرسایش خاک روبهرو است و نرخ این فرسایش بهطور نگرانکنندهای از میانگین جهانی فراتر رفته است.
وی با اشاره به بررسیهای اخیر، گفت: سالانه بین ۱۶ تا ۲۰ تن خاک ارزشمند در هر هکتار از این استان از بین میرود که این رقم نشاندهنده سرعت پنجبرابری در فرسایش نسبت به میانگین جهانی است.
وی افزود: وضعیت کنونی نشاندهنده تخریب زمین در استان است و بررسیهای میدانی حاکی از آن است که سالانه حدود یک درصد از مساحت استان تحت تأثیر بیابانزایی قرار میگیرد.
جوادی تأکید کرد: دادهها از شناسایی کانونهای بحرانی متعدد در سطح استان حکایت دارد و نزدیک به یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار از عرصههای طبیعی مستقیماً تحت تأثیر این کانونها قرار دارند
این کارشناس حفاظت از خاک با بیان اینکه مناطقی مانند سرخس، سبزوار، کاشمر، بجستان، خواف و نیشابور در شمال شرق و جنوب غرب استان، در زمره مناطقی با بالاترین سطح فرسایش خاک قرار دارند، هشدار داد: تخریب پوشش گیاهی و فرسایش خاک، ظرفیت زمین برای جذب بارش را کاهش داده و به این ترتیب، حدود ۸۰ درصد از عرصههای سیلخیز استان با درجات مختلفی از خطر سیلخیزی روبهرو شدهاند.
وی افزود: شهرستانهای کلات، تربتجام، تربتحیدریه، مشهد و کاشمر از جمله مناطق در معرض سیلخیزی شدید هستند. این وضعیت زمینهساز انتقال رسوبات و تشدید فرسایش در مسیرهای آبی میشود.
جوادی همچنین به برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی اشاره کرد و تأکید کرد که این پدیده، فرونشست زمین را در دشتهای مختلف استان به همراه داشته است.
جوادی با بیان اینکه دشتهای مشهد، بجستان، کاشمر و نیشابور در معرض خطر شور شدن خاک هستند، افزود: خسارتهای ناشی از بیابانزایی میتواند تا پنج برابر هزینههای پیشگیری باشد.
وی وضعیت کنونی فرسایش خاک را نیازمند عزم جدی و اقدامات فوری از سوی تمام دستگاههای مرتبط دانست و هشدار داد که ادامه روند کنونی، امنیت غذایی و پایداری زیستی در منطقه را به چالش میکشد.
وی تأکید کرد: فرسایش خاک یکی از بزرگترین تهدیدات برای کشاورزی پایدار در استان است و برای مقابله با این مشکل، همکاری نزدیک میان کشاورزان، دانشگاهها و سازمانهای دولتی و غیردولتی ضروری است. باید منابع مالی و انسانی کافی برای برنامههای حفاظتی تأمین شود.
