تولیدات هنرمندان در عرصه فرت‌بافی، گلیم، جاجیم، حوله‌بافی سنتی، پاپوش‌های سنتی، رودوزی‌های سنتی، معرق‌کاری و بسیاری دیگر از صنایع‌دستی در منطقه ما هنوز هست که از آن‌ها غفلت شده است و همه ما اقتصاد ترشیز را تنها در فعالیت چند کارخانه و افزایش تولید انگور، انار، زعفران و پسته می‌دانیم، حال آن‌که از دیر زمان زنان و مردان این سرزمین با سرپنجه‌های هنرمند خود کالاهایی مثل قالی و گلیم و… تولید می‌کرده‌اند که هنوز هم طرفداران خاص خود را دارد و توجه به این محصولات ارزشمند می‌تواند نقش مهمی در رونق و جهش تولید داشته باشد.
*مردم از صنایع‌دستی حمایت نمی‌کنند
اعظم ناصری که مدت پنج سال است در رشته فرت بافی در منطقه فعالیت دارد به خبرنگار ما می‌گوید: بی‌توجهی باعث فراموشی برخی از رشته‌های صنایع‌دستی شده است.
وی با بیان اینکه برای نمونه هنر فرت بافی در منطقه به‌ویژه کوهسرخ رونق فراوانی داشته، ادامه می‌دهد: گرچه در این مدت150 نفر هنر فرت بافی را فراگرفته‌اند ولی فعالیت فصلی در کنار کارهای کشاورزی باعث بی‌رونقی این هنر می‌شود.
وی تصریح می‌کند: هم‌اکنون فقط 15 نفر دارای کارگاه و فعالیت مستمرند و بازار فروش این محصول در منطقه و کشور مورد استقبال قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه کسانی که برای ما تولید دارند بر اساس متراژ تولید دستمزد دریافت می‌کنند؛ اظهار می‌دارد:کسانی که وقت بیشتری برای تولید صرف می‌کنند درآمد بیشتری دارند به‌طوری‌که هر شخص می‌تواند روزانه حدود پنج‌متر تولید پارچه داشته باشد.
ناصری می‌گوید: با شروع بیماری کرونا سهل‌انگاری کردیم و تولیدات فرت بافی کاهش یافت درصورتی‌که افرادی که در منزل خود کارگاه داشتند می‌توانستند تولیدات بیشتری داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون مشتریان حضوری و اینترنتی درخواست خرید این تولیدات را دارند؛ می‌گوید: ما در زمینه بسته‌بندی مشکلاتی داشتیم که با برندسازی کالای خود، تا حدودی این مشکل را حل کرده‌ایم.
وی ابراز می‌دارد: هم‌اکنون محصولات فرت‌بافی منطقه توسط مشتریان در سراسر کشور به فروش می‌رسد و حتی این محصول به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس عرضه شده است.
ناصری تأکید می‌کند: قیمت بالای مواد اولیه و هزینه بالای حمل این مواد باعث شده سرمایه اولیه زیادی نیاز باشد، درصورتی‌که دستمزد در طول یک سال یکنواخت است و قیمت تمام‌شده محصول زیاد به نظر برسد.
وی تصریح کرد: فرهنگ استفاده از صنایع‌دستی در جامعه مغفول است و متأسفانه تولیداتی که ما داشته‌ایم فقط برای منطقه و کشور خودمان بوده و به خارج کشور برای ارائه محصول توجه نداشته‌ایم.
ناصری با اشاره به لزوم حمایت مردم از هنرمندان در عرصه‌های مختلف صنایع‌دستی ادامه می‌دهد: در این صورت آن‌ها می‌توانند تولیدات بیشتری داشته باشند و تولیدات خود را برای فروش به بازار عرضه کنند.
این هنرمند می‌گوید: با وجود حمایت‌های میراث فرهنگی، جهت برگزاری کلاس‌های مختلف صنایع‌دستی، این عرصه برای مردم شناخته‌شده نیست.
به گفته او ما آنچه یاد گرفته‌ایم بر اساس تجربه‌مان از تولید بوده است و متأسفانه برای کسب اطلاعات، هم‌اندیشی بین سایر هنرمندان صورت نگرفته و برای نوآوری بیشتر تلاش نشده است.
*خانه صنایع‌دستی کاشمر کمک بزرگی به هنرمندان در زمینه تولید و فروش
رئیس اداره میراث فرهنگی کاشمر گفت: در کاشمر رشته‌های تولیدات چرمی، فرت بافی، عروسک‌سازی، معرق‌کاری، رودوزی سنتی و سفالگری بیشترین فعالیت را دارند و رشته‌های گلیم، زیلو و پلاس، حصیر و گیوه در منطقه احیا می‌شود.
رضا یوسفی افزود: هم‌اکنون 150 نفر دارای پروانه تولید انفرادی و کارگاهی صنایع‌دستی هستند که در این رشته‌ها هزار و 200 نفر فعالیت می‌کنند.
وی اظهار داشت: در سال 1397 تسهیلات به مبلغ670 میلیون تومان دریافت شد که این تسهیلات در سال 98 در مرحله اول حدود 300 میلیون تومان جذب گردید ولی با تخصیص 350 میلیون تومان در نوبت دوم به دلیل بیماری کرونا پرداخت این تسهیلات فعلاً حذف شده است.
وی با بیان اینکه به دنبال برندسازی گروهی برای تولیدات خاص هنرمندان هستیم، افزود: با راه‌اندازی خانه صنایع هنرمندان می‌توانند تولید، فروش و آموزش را به‌صورت حرفه‌ای دنبال کنند.
رئیس اداره میراث و گردشگری کاشمر با بیان اینکه کاشمر به‌عنوان سومین شهر استان پس از مشهد و تربت‌جام دارای خانه صنایع‌دستی می‌شود، گفت: در سال جهش تولید با همکاری شهرداری راه‌اندازی بازارچه فروش صنایع‌دستی را در برنامه داریم، هم‌چنین تلاش داریم با همکاری و عقد تفاهم‌نامه با مؤسسات و صندوق‌های قرض‌الحسنه، مشکل سرمایه در گردش کارگاه‌های صنایع‌دستی را برطرف کنیم.
یوسفی افزود : همان‌طور که در حوزه گردشگری سرمایه‌گذار داشته‌ایم، امیدواریم در حوزه صنایع‌دستی فعال نیز با حمایت سرمایه‌گذاران موفقیت‌های بهتری کسب نماییم.
وی تصریح کرد: با همکاری بیمه سازمان روستایی و عشایری از سال 96 هنرمندان صنایع‌دستی با کمترین هزینه بیمه و از حقوق بازنشستگی برخوردار شده‌اند که جهت حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی معرق ، قلم‌زنی، سفالسازی و خاتم‌کاری این افراد از بیمه تامین اجتماعی با 60 درصد تخفیف بهرهمند می‌شوند.
رئیس اداره میراث و گردشگری تصریح کرد: با همکاری مدیریت زندان توانستیم افرادی را با صنایع‌دستی آشنا و تولیدات آن‌ها را به بازار ارائه دهیم.
یوسفی گفت: گرچه طی سال‌های اخیر، پایه شعارها سمت تولید است لذا اگر ما همت بیشتری انجام دهیم در راستای تحقق شعار، جهش تولید صنایع‌دستی و گردشگری این شهرستان با توجه به ظرفیت و پتانسیل آن‌ها می‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
***
با این تفاسیر شکی نیست که صنایع‌دستی در منطقه می‌تواند هم اشتغال‌زا باشد و هم درآمدزا و به ارزآوری کشور کمک کند به‌شرط آن‌که طرح و برنامه‌ریزی دقیقی برای بازاریابی و صادرات این کالاها داشته باشیم و رفع مشکلات هنرمندان نه در حرف که در عمل صورت گیرد. به امید آن روز
