با اجرای این طرح حدود 10میلیون نفر به صورت رایگان بیمه سلامت شدند، نوسازی بیمارستان‌ها آغاز شد، مراکز جامع سلامت در نظام بهداشتی ایجاد شدند و زایمان طبیعی رایگان کلید خورد. اجرای این طرح موجی از رضایت در بین مردم ایجاد کرد اما مشکلات مالی و دست‌اندازهای طرح تحول سلامت که ویترین خدمات دولت بود از سال 96 خودنمایی کرد، بعدها معلوم شد که محاسبات مالی نه‌چندان دقیق این برنامه و تأمین نشدن منابع لازم برای ادامه اجرای آن، کار را برای دولت سخت کرده است.
این مشکلات پرداخت حقوق، اضافه‌کار و کارانه پزشکانی که وعده دو برابر شدن دستمزد را گرفته بودند به تأخیر انداخت، پرستارانی هم که در کمبود نیرو اضافه‌کاری اجباری داشتند، حقوحقوقشان را یا نگرفتند و یا دیر گرفتند و نارضایتی‌ها رو به افزایش گذاشت و انتقاداتی حتی در شهرهای کوچک از جمله کاشمر مطرح شد.
* توان ارائه خدمت در سیستم دولتی نداریم
شهرستان کاشمر170هزار نفر جمعیت دارد اما از نظر درمان در منطقه‌ای واقع شده که شهرهای مجاور به دلیل نداشتن امکانات درمانی قوی، کاشمر آنها را پوشش می‌دهد.
مدیر شبکه بهداشت و درمان کاشمر در همین خصوص با بیان اینکه اکنون حدود 65 درصد پست‌های اداری و70 درصد پست‌های بیمارستان بلاتصدی هستند؛ می‌گوید: بلاتصدی بودن این پست‌ها موجب شده در خدمات‌دهی مطلوب به‌شدت با مشکل مواجه باشیم.
محمدجواد یزدانی از طلب 35 میلیارد تومانی دو بیمارستان شهر کاشمر از بیمهها خبر داده و اظهار می‌کند: اکنون کمبود نیروی انسانی به‌خصوص پزشک عمومی، نیروی پذیرش و خدمات از جمله مشکلات بهداشتی است.
وی با اشاره به اینکه اگرچه بعد از اجرای طرح تحول مدتی وضعیت خوب بود ولی اکنون در بسیاری از بخشها با کمبود جدی مواجهیم که کمبود شدید نیروی انسانی در اورژانس از آن جمله است، می‌افزاید: نبود اعتبار کافی برای بهبود استانداردها و پروژه‌های بهداشتی نیمه‌تمام از دیگر چالش‌های جدی است و اکنون برای بازسازی واحدهای بهداشتی فرسوده اعتبار نداریم.
مدیر شبکه بهداشت و درمان کاشمر با بیان اینکه بیمارستان حضرت‌ابوالفضل(ع) در سال 85 با 96 تخت مصوب راه‌اندازی گردید و اکنون 128 تخت فعال دارد و با کمبود نیرو مواجه است؛ اظهار می‌کند: اکنون ضریب اشغال تخت بیمارستان حضرت ابوالفضل(ع) 80 درصد و ضریب اشغال تخت بیمارستان شهید مدرس 82.96 درصد است.
وی با اشاره به عدم پرداخت مطالبات بیمه و پرداخت نشدن کارانه پزشکان می‌گوید: به دلیل مشکلات مالی طرح تحول سلامت، دستمزد پزشکان مناطق محروم به‌موقع پرداخت نمی‌شود.
یزدانی با انتقاد از اینکه دولتی کردن تمامی کارها در طرح تحول سلامت موجب شد نتوانیم جوابگوی همه باشیم و از توجه به سایر بخش‌های حوزه سلامت غفلت شد، می‌افزاید: اکنون با فرسودگی برخی تجهیزات در بیمارستان‌ها مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه در وضعیت فعلی توان ارائه خدمت در سیستم دولتی نداریم، اظهار می‌کند: برای ادامه طرح تحول سلامت باید تدابیر جدی اتخاذ شود.
* فقط خوبی‌های طرح تحول سلامت را به مدیران شهرستانی گفتند
رئیس نظام پزشکی کاشمر، خلیل‌آباد و بردسکن طرح نظام ارجاع الکترونیک را از مهم‌ترین معضلات منطقه برشمرد و می‌افزاید: متأسفانه قبل از اینکه زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح فراهم شود، این شهرستان به‌عنوان پایلوت انتخاب شد.
علیرضا ناصری نداشتن قرارداد تمامی پزشکان با بیمه را از جمله مشکلات دانسته و اظهار می‌کند: چون بیمه با پزشکان فارغ‌التحصیل جدید قراردادی منعقد نمی‌کند؛ پزشکان پیش‌شرط حضور در نظام ارجاع را ندارند.
وی با اشاره به نبود متخصصین در منطقه عنوان می‌کند: همه واقعیت‌های طرح تحول سلامت به مدیران شهرستان‌ها اعلام نشد و فقط خوبی‌های آن گفته شد لذا مسئولان شهرستانی نتوانستند بر اساس وضعیت موجود تصمیم‌گیری کنند.
دبیر شورای هماهنگی نظام پزشکی خراسان‌رضوی همچنین مالیات را از دیگر مشکلات جامعه پزشکی برشمرد و اظهار می‌کند: به‌رغم اینکه پزشکان فرار مالیاتی ندارند اما از آنچه آزار می‌بینند تبعیض است، اکنون پزشکان منطقه ترشیز مالیاتی را پرداخت می‌کنند که حتی هم‌ردیف و استادشان هم در استان پرداخت نمی‌کند و این موجب شده شاهد ماندگاری کمتر پزشکان در منطقه باشیم.
وی با تأکید بر مشارکت بیشتر بخش خصوصی در طرح‌هایی که از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ابلاغ می‌شود، می‌گوید: اگر می‌خواهیم در سلامت به عدالت و شفافیت برسیم باید طرح به‌درستی مطرح می‌شد و همه پزشکانی که پتانسیل و استعداد داشتند فراخوان می‌شدند تا بیمار هم به‌راحتی امکان انتخاب پزشک موردنظر خود را داشته باشد.
وی با اشاره به افزایش یک‌باره قیمت‌ها توسط شرکت‌های دارویی و پزشکی و وارد شدن فشار بیشتر به مردم، می‌افزاید: مردم گمان می‌کنند تعرفه پزشکان افزایش‌یافته و این موجب بدبینی می‌شود که می‌طلبد در این خصوص نظارت بیشتری صورت گیرد.
* بار اضافی طرح تحول سلامت بر دوش پرستاران
اجرای طرح تحول سلامت و افزایش مراجعه بیماران غیربومی به مراکز درمانی شهرستان کاشمر که درصد اشغال تخت‌های بیمارستانی این شهر را افزایش داده، بر حجم کاری پرستاران افزوده است، از طرفی اجرای طرح‌هایی مانند نظام پرداخت بر اساس عملکرد نتوانسته، متناسب با سختی کار این قشر باری از مشکلات را از دوش آنها بردارد.
هرچند در سالیان اخیر طرح‌ها و اقدامات مؤثری برای بهبود وضعیت معیشتی و رفاهی فعالان حوزه پرستاری صورت گرفته، اما تاکنون این فعالیت‌ها نتوانسته همه‌ی خواسته‌های آنان را مستجاب کند.
در همین خصوص عضو هیئت‌مدیره نظام پرستاری شهرستان‌های کاشمر، خلیل‌آباد و بردسکن با اشاره به اینکه نیمی از نیروهای انسانی نظام سلامت کشور را پرستاران تشکیل می‌دهند، می‌گوید: نمی‌توان انتظار بهترین عملکرد را از صنف پرستاران داشت اما توجهی در راستای رفع مشکلات کاری و معیشتی آنها نداشت.
احسان مالکی می‌افزاید: به‌رغم اینکه در طرح تحول سلامت مراجعات چندین برابر شد و جامعه پرستاری اولین و مهم‌ترین صنفی بودند که به‌طور همه‌جانبه به همکاری پرداخت اما در گام بعدی که انتظار جبران این خدمات بود به نحو صحیحی انجام نشد.
وی عنوان می‌کند: یکی از راه‌های جبران خدمات پرستاران اجرای طرح کارانه بر اساس قاصدک بود اما به علت نواقص عدیده آن بی‌عدالتی‌های فاحش در پرداختی حتی در افراد هم‌طراز و در بخش‌های یکسان و تأخیر 16 ماهه در پرداخت کارانه‌ها نارضایتی و بی‌اعتمادی بیشتر پرستاران را فراهم ساخت.
به گفته او به‌رغم اینکه قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری 12سال قبل از سوی نمایندگان ملت به تصویب رسید و می‌توانست موجب کاهش پرداخت از جیب مردم و عملکرد بهتر پرستاران در اعتلای سلامت جامعه شود ولی این قانون تاکنون به بهانه‌های مختلف اجرا نشده است.
وی در همین خصوص می‌گوید: چگونه برخی تعرفه‌هایی که بار مالی چند برابری دارند یک‌شبه تصویب، ابلاغ و اجرا می‌شود ولی این طرح که به نفع خود ملت است ابتر مانده است.
مالکی با انتقاد از عدم اجرای قوانین مصوب مجلس شورای‌اسلامی در زمینه بازنشستگی گروه پرستاری بیان می‌کند: قانون ارتقای بهره‌وری برای پرسنل شاغل در اورژانس پیش بیمارستانی که در سال 88 مجلس تصویب و ابلاغ شده، اجرا نشده است.
وی عنوان می‌کند: با توجه به شرایط و محیط‌کاری خاص اورژانس 115و عدم وجود قوانین حقوقی مدون در اورژانس پیش بیمارستانی، بازنگری و تدوین قوانینی در این زمینه ضروری و نیاز است.
وی می‌گوید: به‌رغم اینکه حداقل استاندارد نیروی پرستاری پیش‌بینی‌شده در قانون برنامه ششم 1.8 پرستار به ازای هر تخت اعلام شده اما آمار منطقه در بهترین وضعیت 8 دهم است و هر پرستار کار دو نفر را انجام می‌دهد.
وی عنوان می‌کند: آنچه تاکنون موجب شده چرخ نظام سلامت در حوزه گسترده خدمات پرستاری کشور بچرخد فقط صبر و ایثار جامعه فهیم پرستاری کشور است.
***
در سال‌های اخیر، نظام سلامت کشور با مشکلاتی گوناگون همراه بوده که سبب بروز نارضایتی مردم و بخش‌های مختلف نظام سلامت شده است.
گرچه اجرای طرح تحول نظام سلامت در ابتدا زمینه افزایش رضایتمندی مردم و گروهی از بازیگران حوزه سلامت را فراهم آورد ولی تداوم آن با چالش‌هایی جدی مواجه است.
بدون شک تزریق منابع مالی به حوزه سلامت از اهمیت بسیاری برخوردار است ولی با توجه به اینکه بخش‌های مختلف اقتصاد، با کمبود منابع مالی مواجه است، انتظار می‌رود؛ تخصیص منابع بر اساس اصول پذیرفته‌شده‌ی نظام‌های سلامت، به‌ویژه بخش‌های بهداشت و پیشگیری که دارای حداکثر بازدهی است، صورت گیرد و از آزمون‌وخطا در تزریق منابع پرهیز شود.
