اشاره: “مهندس جعفر سلیمانی” در سال‌هایی که سکاندار اداره امور شهر به عنوان شهردار بود، با این شعار که “همه مسائل شهر به شهرداری مربوط می‌شود، مگر خلاف آن ثابت شود”، با کمک مجموعه همکارانش در شهرداری در همه حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، عمرانی و ورزشی اقدامات موثر و قابل قبولی برای شهر و شهروندان اجرا نمود. از احداث ده‌ها فضای ورزشی در محلات مختلف تا انجام پروژه‌های متعدد عمرانی در راستای توسعه و آبادانی شهر و افزایش رفاه و آسایش شهروندان. یکی از مهمترین پروژه‌هایی که شهرداری کاشمر در دوران فعالیت ایشان انجام داد، اجرای قطعه اول پروژه دوبانده شدن مسیر شادمهر به کاشمر طی بازه زمانی دوساله بود که به لحاظ مدت زمان و حجم کار کم‌نظیر بود و هنوز که هنوز است طعم شیرین اجرای آن حس می‌شود و تلخی تأخیر و طولانی شدن ادامه پروژه و معطل ماندن توقف پروژه‌های دیگر برای شهروندان شهرمان محسوس است. با مهندس سلیمانی گپ و گفتی در این خصوص و مرور کارنامه عملکردی‌اش در حوزه اجرای پروژه قطعه اول، محور کاشمر به شادمهر داشتیم که با هم می‌خوانیم.
ادامه این گفتگوی اختصای در پایگاه خبری صدای خاوران ـ چاپ شده در شماه 557 آوای‌کاشمر
1ـ شما آغازگر اجرای عملیات عمرانی باند دوم سه‌راهی شادمهر بودید، مشتاقیم نگاه‌تان نسبت به این موضوع را قبل از شروع پروژه و اکنون که حدودا چهار سال از بهره‌برداری آن می‌گذرد را بیشتر بدانیم.؟
با سلام خدمت خوانندگان گرامی نشریه آوای‌کاشمر؛ همانطور که استحضار دارید در آن بازه زمانی و طی مدت دوسال فعالیت‌های زیاد، عملیات منحصر به فرد احداث باند دوم توسط شهرداری صورت گرفت. قطعه بهره‌برداری شده حدودا 20 درصد از طول مسیر کاشمر تا شادمهر است و در ادامه به محض اتمام کار، با تلاشی که در معیت جناب آقای دکتر بنیادی، استاندار محترم وقت و مدیرکل راه و شهرسازی صورت گرفت، بیست کیلومتر بعدی این پروژه دارای اعتبار و ردیف ملی از محل اعتبارات سفر ریاست‌جمهوری قرار گرفت و عملیات اجرایی آن به پیمانکار واگذار و فعالیت اجرایی شروع گردید. از این‌که توانستیم با حداقل هزینه و با سرعت مناسب، نقطه حادثه‌خیزی که بلای جان اهالی خطه ترشیز و به ویژه روستاهای واقع در مسیر بود را علیرغم وجود موانع و معارضین و املاک در مسیر پروژه، به سرانجام برسانیم، خدا را شاکریم.
2ـ همان زمان این محور چون معارض زیادی داشت، اداره راه و شهرسازی از ورود به آن پرهیز می‌کرد، به طوری‌که این نقطه حادثه خیز نادیده گرفته شد و ابتدا از پلیس راه کاشمر به سمت سه راهی شادمهر کار استارت زده شد، ماجرا چه بود؟
زمانی از معاون وقت مدیرکل راه و شهرسازی سوال کردم؛ چرا ورودی شهر کاشمر را با وجود این همه روستاهای واقع در این مسیر رها کرده و کار را از پلیس‌راه کاشمر به سمت شادمهر شروع کردید، ایشان در پاسخ گفت؛ اجرای این قطعه به دلیل حجم تملکات مورد نیاز، تقریبا غیرممکن هست و پیمانکار گرفتار می‌شود و کار پیشرفتی نخواهد داشت. بنده عرض کردم وضعیت حوادث و تلفات جانی چه می‌شود و بالاخره برنامه چیست؟ ایشان به کمربندی فرضی که مقرر داشتند در آینده از شمال شهر کاشمر و خلیل‌اباد شروع گردد، اشاره کردند که در پاسخ گفتم شما چرا احداث جاده ورودی کاشمر را موکول به احداث کمربندی می‌کنید که حتی بیست‌سال آینده هم انجام نخواهد شد؟ بنابراین وقتی از برنامه ایشان مطلع شدم و با وجود حادثه تلخ فوت دکتر پویان و سایر همشهریان عزیز، بر آن شدیم با مجوز شورای‌اسلامی شهر متولی احداث این قطعه پر مشکل شویم که الحمدلله همه موانع رفع و موفقیت حاصل شد.
3ـ حجم عملیات انجام شده چقدر بود و چه مشکلاتی را به همراه داشت؟
حجم عملیات انجام شده با احتساب یک کیلومتری که از میدان فرودگاه به سمت شمال اجرا کردیم، تقریبا ۱۰ کیلومتر بود. اما به لحاظ مشکلات و موانع آزادسازی اراضی و با ایجاد ۵۳ پل در مسیر و ارتفاع خاکریز تا دو و نیم متر در قسمت‌هایی از مسیر، ۲۰۰ هزار مترمکعب حجم خاکریزی بود که این حجم عملیات خاکی بیشتر از بیست کیلومتر قطعه بعدی در ادامه مسیر است که با خلاقیت و ایده جدید، موانع پشت سر گذاشته و بازگشایی مسیر انجام شد. علیرغم این‌که دستگاه اجرایی و مشاور ذیربط این کار را ممکن نمی‌دانست، اما با مطالعه و بررسی مجدد کارشناسان، آن قسمت از مسیر که در سمت شمال امکان اجرا داشت، در سمت شمال جاده قبلی طراحی و اجرا شد و آن قسمت از مسیر که در سمت جنوب بازگشایی‌اش امکان‌پذیر بود، در سمت جنوب جاده قدیم طراحی و اجرا کردیم و با همین اقدام، ۸۵ درصد بازگشایی‌ها تسهیل و یک کار انجام نشدنی محقق گردید.
4ـ شاید بتوان گفت با این اقدام، محور سه‌راهی شادمهر به کاشمر به اولویت دوم پروژه‌های راه‌سازی استان بدل شد، و حتی به عنوان مصوبه هیات دولت در سفر استانی مطرح گردید، آیا اطلاعی از ادامه روند کار دارید؟
اگر مصوبات هیات‌دولت در آن زمان را بررسی فرمایید، متوجه می‌شوید این محور با پیگیری‌های انجام شده توسط نماینده وقت، و مسئولین استان و پیگیری‌های بنده دارای شرایط متفاوتی شد و در کانون توجه قرار گرفت. برای اثبات این مهم استحضار دارید که قطعه خلیل‌آباد به کُندر که۱۲کیلومتر است، طی چهارسال اخیر حتی یک‌درصد هم پیشرفت نداشته و عمر پروژه به حدود ۱۵ سال رسیده است. طی سفر هیات دولت وقت به منطقه، بنده و جناب آقای دکتر بنیادی در حاشیه جلسه و در مقدمات کار و جلسات کارشناسی حضور داشتیم و رایزنی و مذاکرات با مقامات استانی را درخواست نمودیم که خوشبختانه آنها هم با جدیت پای کار آمدند و مصوبه حاصل شد و بر همین مبنا عملیات قطعه ۲۰ کیلومتر بعدی نیز شروع گردید؛ هر چند طی ۵ سال تا الان۳۰ درصد پیشرفت دارد و به زودی با آسفالت ده کیلومتر از این قطعه پیشرفتش به بیش از ۵۰ درصد می‌رسد.
۵- پیش‌بینی شما از زمان بهره‌برداری قسمت باقیمانده محور کاشمر به شادمهر چه زمانی هست؟
با توجه به تجربه بنده و قرارداد ۲۰ کیلومتری که در دوره نماینده محترم وقت جناب دکتر بنیادی منعقد و شروع گردید، زمان اجرا دوسال بود اما پیشرفت تاکنون مطلوب نبوده و به ۵ سال رسیده و پیش‌بینی می‌کنم در حالت عادی این قطعه، امسال ده کیلومتر به بهره‌برداری برسد و مابقی تا پایان سال آینده طول خواهد کشید.
6ـ ایرادات اساسی این قطعه در زمان مدیریت شما نیز رفع گردید و در سه نقطه، زیرگذر و یک میدان احداث شد، آیا نیاز به این کار بود و چه فایده‌ای برای منطقه داشت؟
در اثر تقاضای شوراها و دهیاران روستاهای رزق‌آباد، فرگ و باغداران ورودی شهر کاشمر، و با توجه به مشکلات جدی و حوادث متعدد جانی که در مسیر کاشمر به خلیل‌آباد در اثر عدم احداث زیرگذر به وجود آمده بود، آقای بنیادی به عنوان نماینده وقت مردم منطقه ترشیز تاکید داشتند این خواسته مورد توجه قرار گیرد، لذا علیرغم این‌که اداره کل راه، هزینه‌های تغییر در نقشه‌ها را تلویحا رد می‌کرد، به مشاور دستور کارِ در نظر گرفتن زیرگذرها و میدان ورودی را دادیم که سه زیرگذر در مسیر باند دوم طراحی و احداث شد و دستگاه اجرایی ناگزیر به احداث این زیرگذرها در باند قدیم شد که امیدوارم کامل شود و به بهره برداری برسد. ناگفته نماند اداره کل راه و شهرسازی در این قسمت نیز وقعی به هزینه‌های شهرداری ننهاد، اما کار به صورت درست و اصولی انجام شد.
۷ـ بعد از پایان دوره کاری شما، پروژه‌هایی متوقف شدند، از جمله در همین پروژه ورودی از سمت مشهد ۲۵۰ متر ورودی بر زمین ماند، که ظاهرا کسی تکمیلش نکرد، دلیلش را در چه می‌دانید؟
به نظر بنده در شرایط فعلی برای تحقق پروژه‌های بزرگ، باید پیگیری مجدانه و تلاش خستگی‌ناپذیر صورت گیرد و به نظر می‌رسد در سالهای اخیر این مهم صورت نگرفته است. تکمیل ورودی کاشمر حداکثر یک کار سه‌ماهه است و تمام فرایندهای قانونی‌اش طی شده و تنها۲۵۰ متر طول دارد، اما رها شده است؛ در حالی‌که مسئولین اعم از استانی و شهرستانی به صورت مرتب از این مسیر تردد می‌کنند که کمتر به این مشکل کوچک اما مهم توجه کرده‌اند هرچند این کم‌توجهی‌ها در جاهای دیگر نیز قابل مشاهده است.
8ـ در همان زمان به دلیل ورود به پروژه احداث جاده، اتهامات و تخریب‌هایی علیه شما صورت می‌گرفت، دلیل تخریب‌ها چه بود و این پروژه چه برکاتی برای شهر و شهرداری داشت؟
برخی ندانسته و از سر ناآگاهی یا به دلیل اغراض شخصی، اقدام زیرساختی ما را در ورودی شهر زیرسوال بردند اما تحمل کردیم و به قضاوت مردم سپردیم تا به دور از حواشی، به تشخیص برسند. از برکات این اقدام، ایجاد انتظار و مطالبه مردمی از دولت‌ها بود که منجر شد تا قطعات بعدی هم به پیمانکار واگذار شود و کاری که شروع کردیم ادامه یابد. اگر چه مردم کاشمر به مطالبه بحق‌شان می‌رسند ولی مردم شریف بردسکن، خلیل‌آباد و کندر و روستاهای بزرگ واقع در مسیر و کل اهالی خطه ترشیز مظلوم واقع شده‌اند و باید تلاش شود تا همین تحول در محور متوقف شده خلیل‌آباد به کُندر و بردسکن تکرار گردد و این قفل۳۰ ساله در آنجا نیز شکسته شود.
9ـ اخیرا با رشد چند برابری هزینه‌های پروژه‌های عمرانی به خصوص در امر جاده‌سازی مواجه هستیم، میزان هزینه‌کرد در این محور توسط شهرداری چه میزان بود، آیا می‌توان هزینه آن را با دوقطعه فعلی در دست احداث مقایسه نمود؟
تفاهم‌نامه فی‌مابین شهرداری و استانداری و اداره کل راه و شهرسازی ۵ میلیارد تومان بود که برای اصلاح مطالعات و اجرا و در نظر گرفتن سه زیرگذر و میدان و تغییرات، ۳ میلیارد تومان مازاد هزینه گردید اما اکنون هر ده کیلومتر پروژه با این مشخصات حدودا ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. دو قطعه در دست احداث با احتساب تعدیل‌ها و تاخیرها هزینه زیادی در بر دارند. گاهی افسوس می‌خورم که ای‌کاش در وقت خودش دست‌اندرکاران همراهی می‌کردند و ظرف سه‌سال این مسیر را به سه‌راهی شادمهر می‌رساندیم تا اکنون به دلیل تاخیرها و تورم‌ها، مواجه با هزینه‌هایی در حد بیش از هزار میلیارد تومان برای مسیر ۴۰ کیلومتری مواجه نباشیم.
10ـ آیا شما کارخانه آسفالت اتومات و تولید بتن خریداری و تاسیسات تولیدی سنگ‌شکن و شن و ماسه شهرداری رو بهسازی کردید، اگر چنین است آیا این تاسیسات بعد از شما مورد استفاده قرار گرفت؟
با توجه به این‌که برنامه تحول و توسعه زیرساخت‌های شهری و روستایی و جاده‌ای نیاز به نوسازی تاسیسات و تجهیزات شهری داشت، نوسازی کارخانه آسفالت و گازرسانی به تاسیسات و ایجاد تاسیسات تولید بتن و بهسازی تاسیسات تولید شن و ماسه و تولید تایل و قطعات بتنی، با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به بهره‌برداری رسید و محقق شد. این تاسیسات می‌تواند سالیانه حداقل یکصد میلیارد تومان برای شهرداری درآمدزایی داشته باشد.
11ـ میزان درآمد و خدمات مدنظر شما در نتیجه راه‌اندازی کارخانه آسفالت و سنگ‌شکن و بتن از پروژه باند دوم چقدر بود و آیا محقق شد؟
تامین و فروش آسفالت و بتن در محور کاشمر به شادمهر، از اولویت‌های این سرمایه‌گذاری‌ها بود اما پس از بنده، بهره‌برداری صرفا در حداقل ممکن و مختص شهرداری صورت گرفت و در اثر عدم شکل‌گیری همکاری‌ها با پیمانکاران فعال در محور، آنها ناگزیر شدند خودشان کارخانه و تاسیسات بتنی و سنگ‌شکن در مسیر مستقر کنند و زمان زیادی برای تجهیز کارگاه از دست رفت و هزینه‌ها چند برابر شد و نه تنها شهرداری از همکاری در پیشرفت پروژه محروم شد، بلکه از تحصیل درآمد به نفع شهر و شهروندان باز ماند. ناگفته نماند این خسارت متوجه بیت‌المال و مردم گردیده و هزینه‌های مازاد ناشی از تورم و طولانی‌شدن پروژه نیز چند صدمیلیارد تومان است که ضایعه مدیریتی جبران‌ناپذیری به همراه دارد.
۱۲ـ احداث باند دوم پروژه سه‌راهی شادمهر به کاشمر از برنامه‌های آتی شما بود که محقق نشد، چه ضرر مالی بابت این اقدام به شهر وارد شد؟ دقیقا بفرمایید چرا ده کیلومتر اول با آن همه معارض در مدت کوتاهی انجام و بقیه کار همچنان به اتمام نرسیده است؟
شهرداری در دوره کاری ما به دلیل نوع و میزان فعالیت‌هایش، به یکی از توانمندترین دستگاه‌های اجرایی و عملیاتی استان تبدیل شد که علیرغم پاسخ‌گویی به نیازهای شهری، در برآورده نمودن پروژه‌های منطقه‌ای نیز توان اثرگذاری پیدا کرد. بنده به مسئولین وقت این پیام را منتقل نمودم که پس از بهره‌برداری از قطعه اول، ادامه مسیر را ظرف مدت سه‌سال به ازای هر کیلومتر دو میلیارد تومان، می‌توانیم عملیات اجرایی را تا مرحله آسفالت برسانیم و با قیر رایگان موجود، عملیات آسفالت نیز قابل انجام هست که باتوجه به حواشی ایجاد شده و نیز عدم وجود اراده لازم برای رهایی از این مصیبت، مورد استقبال واقع نشد و اکنون هزینه‌ها ده‌ها برابر شده است و کار بعد از گذشت شش‌سال، کماکان در مرحله زیرسازی و پل‌سازی، آن‌هم با هزینه چند برابری است. ضمن آن‌که عملیات اجرایی مسیر خلیل‌آباد ـ بردسکن هم طی این زمان طولانی کاملا متوقف است. قطعا چرایی موضوع به عدم اراده و جدیت در امور بر می‌گردد که مردم شریف ما در منطقه با آن موجه شده‌اند.
۱۳ـ میدان فرودگاه چه ماجرایی دارد و چرا نیمه تمام ماند و کامل نشد؟ در حالی‌که می‌توانست زیبایی بخش ورودی شهر باشد. دلیل شما برای احداث این میدان چه بود؟
مردم شریف اغلب در جریان هستند که نگاه بنده برای توسعه شهر و منطقه، نگاهی آرمانی و ایده‌آل اما تحقق‌پذیر بود. طراحی میدان ورودی با در نظر گرفتن طرح جامع و حریم شهر و با هدف‌گذاری برای شروع کمربندی شمالی منتهی به فرودگاه و دانشگاه‌های آزاد و پیام‌نور و هلال‌احمر و سایت صداوسیما و فنی حرفه‌ای و بلوار سیدمرتضی و در ادامه تا امامزاده سیدمحمد بود که از شمال و غرب سایت مسکن مهر عبور می‌نماید و پس از عبور از روستای زنده‌جان، در محل امامزاده سیدمحمد با جاده کاشمر تلاقی می‌یافت. با این شرحی که عرض کردم، دید بلندمدت و ۵۰ سالهای در دستور کار بود اما اکنون ۵ سال است متوقف مانده و بعید می‌دانم در حال حاضر کسی به این پروژه فکر کند. ناگفته نماند از سمت جنوب نیز هدف‌گذاری برای اتصال میدان فرودگاه به میدان ولی‌عصر(عج) مد نظر بود تا منشا تحول در ضلع شرق شهر و روستاهای سمت جنوب و شرقی باشد.
14 ـ کار زیبایی در روشنایی ورودی شهر انجام دادید، اما این کار هم متوقف شد. شهروندان فرگ‌قلعه و رزق‌آباد و همه اهالی خطه ترشیز علاقه‌مند این زیبایی هستند که به طور کامل در طول مسیر انجام شود. برنامه شما چه بود و چرا ادامه پیدا نکرد؟
رسیدگی و زیباسازی ورودی‌های شهر از برنامه‌های کاری بود که تا سر حد توان انجام شد، اما متاسفانه نیمه‌تمام باقی مانده، در حالی‌که در سفر استاندار محترم وقت، روشنایی‌های ورودی شهر با مشارکت اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و اداره کل توزیع برق استان برنامه‌ریزی شد و در صورت پیگیری قطعا با انجام تعهدات آن عزیزان تا پلیس راه و شهر جدیدالتاسیس فرگ قلعه کار ادامه می‌یابد و بدون شک یکی از زیباترین بلوارهای ورودی خواهد شد. جای تاسف هست که تکمیل میدان با بی‌تفاوتی به تاخیر افتاد و حتی روشنایی و زیباسازی حداقلی آن انجام نشده و آنجا که باید مکانی زیبا باشد، به مکانی نازیبا تبدیل شده است.
15ـ آیا می‌توان تخمین زد ارزش فعلی کار انجام شده در زمان شما چقدر است؟ در حالی‌که شما با پنج‌میلیارد تومان این مسیر را قابل بهره‌برداری کردید؟
همانطور که قبلا به استحضار رساندم، ارزش کار شهرداری در ورودی شهر با احتساب آسفالت به نرخ امروز، حدودا ۳۰۰ میلیارد تومان معادل همه هزینه‌های واقعی عمرانی شهر در دوره ششم طی چهارسال است.
16 ـ آیا برنامه بلندمدتی برای منطقه کاشمر به ویژه در زمینه راه داشتید؟
چون در آن زمان در سمت شهردار بودم، انجام امور شهر در اولویت بود. اما بدیهی است، ورودی‌های شهر معرف شهر هستند و زیباسازی و ایمن‌سازی آنها بسیار مهم بشمار می‌رود. ورودی‌های کاشمر از سه جهت شایسته تغییر و تحول و زیباسازی و ایمن‌سازی است. با برنامه‌هایی که داشتیم، بدون تردید۲۰ کیلومتر قطعه دوم الان به بهره‌برداری رسیده بود و از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کردم تا به تحقق آن طی این مدت کمک نمایم. همچنین ۵ کیلومتر از محور ریوش در برنامه احداث باند دوم بود که متاسفانه کاملا متوقف گردیده و زحمات قبلی ما هنوز به طور کامل نمود پیدا نکرده است. از سمت خلیل‌آباد نیز تا طول ۵ کیلومتر در برنامه زیباسازی و اجرای محوطه‌سازی و فضای سبز قرار داشت. کمربندی جنوبی نیز از امامزاده سیدمحمد تا زیارتگاه شهیدمدرس و سپس میدان ولی‌عصر(عج) در برنامه قرار داشت و در ادامه دو بانده شدن از میدان ولی‌عصر تا پلیس راه کاشمر در اولویت کاری بود. اینها گوشه‌ای از برنامه‌های در دست اقدام بود، که متاسفانه فعلا متوقف هست.
17ـ سخن پایانی‌تان با خوانندگان چیست؟
بنده درخواست دارم مردم و فعالان اجتماعی و نخبگان، نسبت به اموری که به زندگی و آینده‌شان و خطه ترشیز مربوط می‌شود بی‌تفاوت نباشند. آنچه اکنون بیش از همیشه جای خالی آن حس می‌شود، “دانایی‌محوری” و “شایسته‌سالاری” و توجه به حضور متخصصین و افراد توانمند است. چرا که مردم به خوبی شاهد خسارات کم‌رنگ شدن حضور متخصصان و بی‌توجهی به شایستگان هستند و این سرزمین یا هر سرزمینی، آباد نمی‌شود جز با حضور افراد متخصص و توانمند و با تجربه.
