“چراغِ برات” آئینی است که در اغلب شهرهای استان خراسان‌رضوی در روزهای دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم شعبان برگزار می‌شود. بنا بر این رسم مالوف اقشار مختلف مردم، به ویژه افرادی که به تازه‌گی عزیزی را دست داده‌اند ـ امواتی که در فاصله پس از روزهای نیمه شعبان سال گذشته تا شعبان امسال در گذشته‌اند ـ در این روزها با حضور در مزار درگذشتگان ضمن درخواست آمرزش و زنده نگهداشتن یاد و خاطره‌شان، آنان را در برکات میلاد یگانه منجی عالم بشریت حضرت مهدی(عج) شریک می‌سازند. اما امسال با وجود میهمان ناخوانده‌ای همچون ویروس کرونا و انجام طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و ترغیب به خانه‌نشینی مردم، مسئولان برگزاری مراسم چراغ برات را ممنوع کردند. هرچند به نظر می‌رسد ویروس کرونا نتوانست برگزاری این آئین قدیمی را خاموش کند و خانواده‌ها جور دیگری این آیین را برگزار نمودند از افروختن شمع در منازل تا انجام خیرات به یاد درگذشتگان به صورت نقدی و غیرنقدی و با رعایت اصول بهداشتی.
رئیس اداره میراث فرهنگی کاشمر در این خصوص گفت: امسال به خاطر جلوگیری از شیوع ویروس کرونا برخی مراسم از جمله نورزگاه و آیین چراغ برات و… برگزار نشد. این در حالی است که همه ساله در کاشمر بر اساس اعتقادات مردم در روزهای دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم شعبان مردگان آزاد بوده و زندگان با احسان و خیرات برای آن‌ها تلاش می‌کنند تا برات آزادی آنان را از آتش جهنم کسب کنند.
رضا یوسفی افزود: در باور مردم منطقه نیمه شعبان مصادف با سالروز میلاد حضرت مهدی(عج) برات زنده‌هاست و از قدیم در شب نیمه شعبان مردم چراغ‌ها را روشن نگاه می‌داشتند
یوسفی اظهار داشت: بنا به اعتقاد مردم، در این ایام برات انسان نو می‌شود و به عبارتی سرنوشت او رقم می‌خورد و مردم در روزهای موسوم به چراغ برات، با حضور بر مزار اموات و خواندن فاتحه، یاد و خاطره آنان را گرامی می‌دارند و اقلامی مانند خرما، شکلات، نقل و نبات، روغن جوشی (نوعی نان)، حلوا توزیع می‌کنند.
امسال اگرچه با توجه به شرایط منطقه و شیوع کرونا ویروس، اوضاع کمی متفاوت هست و مردم خیرات برای اموات را در قالب کمک به نیازمندان و تهیه برخی اقلام بهداشتی و … انجام می‌دهند و به دلیل منع حضور در محل قبور اموات در امامزاده‌ها و زیارتگاه شهید مدرس آئین چراغ برات به طور عمومی برگزار نشد، اما چه بسیار خانواده‌هایی که با افروختن شمعی در خانه و انجام خیرات به یاد درگذشتگان این آئین را زنده نگه داشتند. امید آن‌که بتوانیم آئین “چراغ برات” را در زمره آثار معنوی دیارمان به ثبت برسانیم و هر ساله در این ایام پذیرای شمار زیادی گردشگر و توریست به منطقه باشیم.
