مردان و زنان روستانشین با دستانی پینهبسته در پیچوخمهای مشکلات روستایی روزگار سپری میکنند. سکوت و آرامش صبحگاهی که در روستا با صدای مرغ و خروسها شکسته میشود را شاید نتوان با چیز دیگری عوض کرد، اما چه شده روستاها اکنون به یک محیط دلگیر و تاحدودی خالی از سکنه تبدیل شده است؟ مگر نه اینکه کشاورزی و طبیعت جذاب روستاها خصوصاً آنهایی که جاذبه گردشگری هم دارند همواره در کلام مسئولان مختلف مورد حمایت بوده، اما چرا آنطور که بایدوشاید این حمایتهای کلامی عملی نمیشود و همچنان مردان و زنان روستانشین در پیچوخمهای مشکلات روستایی روزگار سپری میکنند.
گلایهها این روزها برخلاف گذشته فقط مختص مردم روستاها نیست، بلکه صدای دهیاران و شوراهای روستاها هم از سنگاندازیها و بیتفاوتیهای مسئولان نسبت به مشکلات هم درآمده است، بهطوریکه عضو شورای روستای فروتقه میگوید: «برخی مسئولان ادارات، نهتنها قصد رفع مشکلات را ندارند بلکه چوب هم لای چرخ میگذارند.»
رامین کاووسی با بیان اینکه هنوز مشکلات بسیاری در روستاها وجود دارد که رفع آنها نیازمند تلاش مسئولان است، افزود: با توجه به نزدیکی روستا به شهر و هجوم حاشیهنشینان به روستای فروتقه موجب شده با کمبود مدرسه مواجه شویم.
وی با بیان اینکه به دلیل نبودِ مدرسه، یکی از مکانهای بهزیستی را در روستا اجاره کردهایم، افزود: با تجهیز و الحاق این مکان، بسیاری از مشکلات دانشآموزان روستا و والدین رفع خواهد شد.
عضو شورای روستای فروتقه همچنین بیان کرد: جهت احیای فضای سبز که به دلیل کمبود آب خشک شد، با کمبود بودجه مواجهیم.
وی با بیان اینکه از مسئولین انتظار داریم خود را ملزم به رفع نیازهای روستائیان بدانند، اظهار کرد: مردم گلایههای خود را درباره مشکلات به جلسات شورای روستا میآورند.
قولهایی که فقط مشکلات را بیشتر میکند
دهیار روستای رزقآباد هم با گلایه از بیتوجهی برخی مسئولان نسبت به مشکلات روستاها گفت: برخی قولهایی که مسئولان شهرستان و استان با حضورشان در بین روستائیان میدهند، فقط مشکلات را بیشتر میکند.
محمد قالیباف اذعان کرد: بعضاً مسئولان در میزهای خدمتی که در روستاها برگزار میکنند قولهایی میدهند، اما وقتی برای پیگیری به اداره مربوطه مراجعه میکنیم با آن مخالفت میشود.
وی با بیان اینکه هر ادارهای که تصمیم دارد برای روستا قدمی بردارد از دهیار میخواهد اعتبار موردنیاز را تأمین کند، افزود: نمیدانیم حساب دهیاری برای مشکلات روستا باز شده، یا باید هزینه اقدامات آن اداره را تأمین کند.
دهیار روستای رزقآباد با انتقاد از اینکه برخی قوانین و سنگاندازیها موانعی برای زندگی مردم در روستاها ایجاد کرده است، به وضعیت شبکههای فرسوده آب اشاره کرد و گفت: اداره آب و فاضلاب برای رفع فرسودگی شبکه آبرسانی مدام از مردم و دهیاری کمک میخواهد و از سویی اعتبارات هم جوابگوی انجام این کارها نیست، نیازمند اعتبار ملی هستیم.
وی گفت: میزان هدر رفت آب در بسیاری از روستاها بسیار بیشتر از آن چیزی است که فکرش را میکنیم.
قالیباف با بیان اینکه جای تأسف دارد کارشناسان ادارهای در مقابل اجرای طرحهای دولت ایستادهاند؛ افزود: گرچه طرح نهضت ملی مسکن یکی از طرحهای موفق دولت است، اما بعضاً پروندههای ارسالی برای تغییر کاربری به استان، توسط کارشناسان رد میشود.
دهیار روستای رزقآباد از جهادکشاورزی بهعنوان مخالف اصلی تغییر کاربریها نام برد و اظهار کرد: اگر بخواهد این کارشکنیها صورت گیرد نخواهیم توانست زمین موردنیاز نهضت ملی مسکن را تأمین کنیم.
شوراهای روستاها هیچگونه جایگاهی در ادارات ندارند
عضو شورای روستای قوژد نیز با گلایه از اینکه شرکت آب و فاضلاب مشکلات بسیاری را برای روستائیان ایجاد کرده است، گفت: هیچگونه رسیدگی به مشکلات روستا صورت نمیگیرد.
محمدجواد جوان با بیان اینکه به دلیل مشکلات بسیار، اهالی روستا خواستار حضور در فرمانداری بودند؛ افزود: علیرغم پیگیریهایی که میشود، اما کسی پاسخگوی مشکلات مردم نیست.
وی مشکلات کمآبی در روستاها را جدی دانست و تصریح کرد: شوراهای روستاها هیچگونه جایگاهی در ادارات شهرستان ندارند.
وی با اعلام اینکه گرچه خط مقدم در روستاها شوراها هستند، اما مسئولان ادارات توجهی به مشکلات ندارند؛ گفت: شرکت برق از بهمنماه سال گذشته به روستا نیامده و برق معابر کامل قطع است، وقتی هم تماسی گرفته میشود، چون امکانات ندارند خودمان باید لامپ موردنیاز را خریداری کنیم.
6 کیلومتر پر دردسر
مردم روستای عشرتآباد که سالهاست با معضل بزرگ زباله دستوپنجه نرم میکنند و همچنان مشکلات آن پابرجاست، با وجود وعدهها و قولهایی که مسئولان داده بودند، اما تاکنون هیچ فکری به حال مسیرهای ترددی مردم نشده است.
سلمانی عضو شورای روستای عشرتآباد از جاده پر دردسر این روستا سخن به میان آورد و اظهار کرد: گرچه روستای عشرتآباد در 6 کیلومتری کاشمر قرار دارد، اما همه دغدغه ما همین جاده باریک و حادثهساز است.
وی با بیان اینکه یکی از دغدغههای جدی والدین رفتوآمد فرزندانشان از این جاده به کاشمر برای تحصیل است، افزود: حادثهخیزی و عرض بسیار کم جاده موجب شده طی چند سال گذشته تلفات زیادی در این مسیر داشته باشیم.
عضو شورای روستای عشرتآباد با انتقاد از اینکه اداره راهداری و حملونقل جادهای در این خصوص همکاری لازم را ندارد، افزود: با مشکلات فراوان توانستیم چند سرعتکاه در مسیر ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: چون خانه بهداشت روستا زیر نظر روستای مغان است و همه رفتوآمدهای مادران و دختران برای مراجعه به خانه بهداشت از این جاده انجام میشود، خطراتی را به همراه دارد، از سویی ماشینهای حمل زباله نیز از این مسیر تردد دارند.
سلمانی گفت: انتظار داریم با توجه به تردد ماشینهای حمل زباله از این مسیر، شهرداری همکاری لازم را در آسفالت آن داشته باشد.
وی خاموشی چاه موتورها و تأمین آب با تانکر را از دیگر مشکلات برشمرد.
هشدار به مسئولان
پس از شکایت تعداد زیادی از روستائیان، به سراغ فرماندار این شهرستان رفتیم که قاطعانه گفت: «تمامی مسئولان دستگاههای اداری، موظف به رفع مشکلات روستائیان هستند.»
حجتاله شریعتمداری در خصوص وضعیت شش کیلومتر جاده خاکی روستاهای مغان و عشرتآباد که معضلات بسیاری را به وجود آورده و از سویی مسیر تردد خودروهای حمل زباله شهرداری به زبالهگاه است، گفت: گرچه جاده خارج از محدوده است، اما چون شهرداری بهطور مستقیم از این جاده استفاده میکند موظف به رفع مشکلات مسیر میباشد.
وی تأکید کرد: «اگر طی یکماه آینده شهرداری کاشمر نسبت به رفع مشکلات این جاده اقدامی انجام ندهد و مشارکتی نداشته باشد، مسیر جاده مسدود خواهد شد و شهرداری باید برای انتقال زبالهها فکری بکند.»
فرماندار کاشمر در ادامه با انتقاد از عملکرد برخی مدیران ادارات گفت: با توجه به گلایهای که روستائیان از کارشناس جهادکشاورزی دارند، اگر همچنان بخواهد پاسخ مردم را بهدرستی ندهد، باید خاتمه کار وی صادر شود در غیر اینصورت خاتمه کار مسئول اداره را اعلام خواهم نمود.
شریعتمداری همچنین با اشاره به اینکه شرکت برق موظف به تأمین روشنایی روستاهاست، اظهار کرد: قطعاً تا زمانی که در توان دهیاران باشد با شرکتهای خدماترسان مشارکت خواهند داشت، اما اگر توان مالی اجازه نداد قرار نیست خدمات به روستاها داده نشود.
وی افزود: شرکت برق موظف است روشنایی معابر روستا را تامین کند، شهرداری هم با توجه به اعتباری که دارد باید در تأمین روشنایی مشارکت داشته باشد.
شریعتمداری با بیان اینکه شهرداری کاشمر پول و اعتبار زیادی دارد بهطوریکه فقط سال گذشته۱۲۰ میلیارد تومان دولت از محل ارزشافزوده بهحساب شهرداری واریز کرده است، گفت: شهرداری آنقدر پول دارد که ۴ میلیارد تومان برای تعویض ستونهای سالم بلوار جمهوری هزینه کرده، در صورتیکه فقط رنگ ستونها تغییر کرده است.
وی ادامه داد: بارها در خصوص تأمین زمین در روستاها برای احداث نهضت ملی مسکن به بخشداران، دهیاران و دستگاههای متولی تأکید شده است، اگر این اتفاق نیفتد ساختوسازهای غیرمجاز شبانه توسعه خواهند یافت و روستاها نیز مانند شهرها دچار حاشیهنشینی خواهند شد.
فرماندار کاشمر در ادامه از فرسوده بوده بخش قابلتوجهی از شبکه انتقال آب در روستاها خبر داد و گفت: بر اساس آنچه دهیاران اعلام نمودهاند آبی که در برخی روستاها به دلیل فرسودهگی شبکه هدر میرود، دو برابر میزانی است که مشترکین مصرف میکنند.
وی افزود: گرچه قرار نیست تمامی شبکههای فرسوده روستاها طی مدت کوتاهی تعویض و نوسازی شود، اما انتظار داریم تعویض شبکه آب چند روستا که مشکلاتشان بیشتر است در اولویت قرار گیرد.
***
دهیاریها باید تقویت شوند تا روستا در مسیر توسعه و شکوفایی قرار بگیرد. طرحهای هادی روستایی هر۱۰سال نیاز به تغییر و بازنگری دارد، اما سالها زمان میبرد تا مطالعات طرح تمام شود و بعد از آن چند سالی طرح به دلیل نبود بودجه نیمهکاره رها میشود.
به دلیل نداشتن متولی توانمند در حوزه توسعه روستایی و البته مدیریت پراکنده، هنوز روستاها نتوانستند به جایگاه درست خود دست یابند. دادنِ بستههای معیشتی برای رفع فقر در روستاها، نشان از آن دارد که مسئولان به دنبال حل ریشهای مشکلات روستاییان نیستند. برای زندگی پایدار در روستا باید درآمد پایدار ایجاد کرد، از ظرفیت و امکاناتشان به نحو درست استفاده کرد و از همه مهمتر خدماتی که به روستا داده میشود باید متناسب با خدمات شهری باشد.