ویروس همهگیر و عالمگیر کرونا که ابتدا بحرانی در حوزه سلامت قلمداد میشد، از بدو شیوع و با همان سرعت انتقال سریعش به ویروسی مخرب برای حوزههای اقتصادی و اجتماعی نیز مبدل شد و به اذعان نهادهای بینالمللی و ملی تاثیرات گستردهای در حوزه اقتصادی به جای گذاشته و خواهد گذاشت و موجب رکود شدید اقتصادی جهانی و به تبع آن اقتصادهای ملی، منطقهای و محلی خواهد شد. این نوشتار به اختصار به برخی اثرات اقتصادی این پاندومی بر شهرستان کاشمر میپردازد.
بررسی ساختار تولید و اشتغال شهرستان کاشمر حاکی از این است که فعالیتهای کشاورزی، خدمات و بازرگانی عمده فعالیتهای اقتصادی منطقه است. در این میان فعالیتهای بخش کشاورزی اعم از زراعت، باغداری، پرورش دام و طیور و… به صورت غیرمستقیم تحت تاثیر اثرات مخرب اقتصادی این ویروس قرار خواهند گرفت، لیکن اثرات منفی شیوع این ویروس بر بخش خدمات و بازرگانی شهرستان، اثری مستقیم است.
اصناف به عنوان یکی از محورهای اصلی بازرگانی و خدمات به دلایلی چون توقف فعالیتهای خود به دلیل اجرای طرح فاصلهگذاری اجتماعی در آستانه سال نو و عید نوروز که بسیاری از خانوادهها خریدهای ضرور و غیر ضرور خود را به این زمان موکول میکنند از یک سو و نیز هراس و ترس مردم از حضور در اماکن عمومی و شلوغ از سوی دیگر با کاهش شدید تقاضا برای کالاها و خدمات و به تبع درآمد مواجه شدهاند. بخش حمل و نقل برون شهری و درون شهری نیز به همان دلایل مورد اشاره و مضافا بر این تقارن شیوع کرونا با تعطیلات نوروزی که یکی از زمانهای سفر و رونق این بخش است نیز در زمره بخشهایی است که تحت تاثیر مستقیم اثرات این ویروس منحوس قرار گرفته است.
یکی دیگر از مهمترین بخشهای اقتصادی متاثر از این ویروس در سطح شهرستان، بخش گردشگری و فعالیتهای مرتبط با آن مانند فروشگاههای عرضه سوغات، رستورانها، اقامتگاهها و… است. این بخش از آن رو مهم است که شهرستان کاشمر با وجود دو امامزداه سیدمرتضی و سیدحمزه و آرامگاه شهیدمدرس در کنار دیگر جاذبههای طبیعی و تاریخی همواره یکی از مقاصد مهم گردشگری در سطح استان بوده است و کاهش سفرها و ترددها فعالیتهای مرتبط با این بخش را با چالش اساسی روبرو کرده است.
مشاغل خانگی همچون کارگاههای سوهانپزی، شیرینی خانگی، گلهای چینی و زینتی، فرتبافی، سوزنبافی که از دیرباز در سطح شهرستان رونق چشمگیر داشته و همواره صنایع دستیاش شهره بوده نیز از دیگر بخشهایی است که تحت تاثیر مستقیم اثرات منفی کرونا قرار گرفته است. نگرانی دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که عمده شاغلین در بخش مشاغل خانگی و صنایع دستی شهرستان را زنان سرپرست خانوار تشکیل میدهند که درآمد و معیشت خود را از فعالیت در این بخش تامین میکنند .
اینک که علاوه بر تحریمهای ظالمانه و تروریسم اقتصادی که اقتصاد، تولید و معیشت مردم را نشانه گرفته، ویروس منحوس کرونا نیز به جان مردمان این کهن بوم و بر افتاده است، میطلبد که علاوه بر تلاشهایی که همه ارکان حاکمیت اعم از قوه مجریه، مقننه و قضاییه برای کاهش اثرات اقتصادی و اجتماعی این ویروس دارند، آنان که توانی دارند و یا به بیان دیگر دستشان به دهانشان میرسد بیش از پیش همانطور که رهبر معظم نیز تاکید کردند به میدان بیایند و در قالب پویشهای مردمی جلوهای دیگر از همدلی، ایثار و انسجام را به منصه ظهور برسانند. امروز بیش از هر زمان دیگر کلام شیخ سخن سعدی شیراز گویای احوال همه مردمان این کره خاکی است:
بنی آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی بدرد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بیغمی
نشاید که نامت نهند آدمی