وصلتی زیبا
تقارن بهار قرآن و بهار طبیعت در ماه رمضان
زکوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی
از این باد ار مددخواهی چراغ دل برافروزی
به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی
به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی
پس از 30 سال دوباره شاهد تلاقی نوروز باستانی و بهار طبیعت با ماه مبارک رمضان و بهار دل‌ها هستیم.
ماه رمضان با نوروز مشترکانی دارند. یکی تحول و دگرگونی در طبیعت و دیگری تحول انسان با برکات خداوند در ماه رمضان. در هنگام تحویل سال نو می‌خوانیم؛ «یا مقلّبالْقلوب و الْأبْصار. یا مدبّر اللّیْل و النّهار. یا محوّلالْحوْل و الْأحْوال. حوّلْ حالنا إلی أحْسن الْحال»، خدایا تو خاک مرده را زنده کردی و به گل‌های رنگارنگ و عطر آراستی. آیا دل ما و استعداد ما از این خاک سخت کمتر است؟ پس حال ما را خوب و تحولی در ما ایجاد گردان و دل‌های ما را بهاری کن. در دعاها و تعقیبات نمازها در ماه مبارک رمضان می‌خوانیم: «اللهم غیرسوء حالنا بحسن حالک»، آنجا تحول در طبیعت است و اینجا تحول در خودمان.
در نوروز جشنی است که همه موجودات عالم از این باد، ماه، خورشید، در آن شریک هستند. آدمیان از این جشن خوشحال و شاداب می‌شوند. تقارن ماه مبارک‌رمضان و نوروز موجب پیوند سنت‌های دینی و ملی می‌شوند. وجه اشتراک دیگر صله‌رحم است. سنت‌ها به ما می‌گویند در سال نو باید به همه خویشاوندان، دوستان و آشنایان سر بزنیم. در ماه مبارک‌رمضان سفره‌های افطاری، و مهمانی دعوت کردن‌ها، این دو پدیده مهم و سنت‌های ملی و دینی را به هم وصل می‌کند.
ویژگی دیگری که بهار طبیعت و ماه مبارک رمضان دارند، امیدبخشی است. هرکس روحیه‌اش خسته و افسرده شده دلش گرفته و ناراحتی دارد با ورود به طبیعت بهاری، امید و نشاط در او زنده می‌شود. ماه رمضان هم انسان را نو کرده و حُزن، غم، اندوه، غصه، استرس و اضطراب را از او دور می‌کند. این حالت نوشدن را در عید سعید فطر مشاهده می‌کنیم. قرآن و پیامبران و ائمه برای بهاری کردن دل‌های ما آمده‌اند.
پیامبر(ص) خطاب به مردم می‌فرمایند؛ «من برای هدایت شما آمده‌ام، تا بت‌پرستی را کنار گذاشته و خدا را عبادت کنید، آمده‌ام تا لبخند را جانشین شمشیر کنید و حامی یکدیگر باشید. من برای همه خوبی‌ها و ترویج کرامت انسان مبعوث شده‌ام تا همه مردم، زندگی توأم با شخصیت، احترام و حرمت داشته باشند.»
امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرماید؛ «خداوند پیامبر را مبعوث کرد تا خیر و رحمتی برای بندگان و بهاری برای عالم باشد و قرآن را آورد تا انسان‌ها به‌سوی تقوا و کمال حرکت کنند.»
در حدیثی از امام علی(ع) می‌خوانیم که قرآن بیاموزید و در فهم و انس بیشتر با آن تلاش کنید و با آن همراه شوید، چون چیزی به زیبایی و خلاقیت قرآن نیست، با فهم خود به اعماق قرآن دست یابید که قرآن بهار دل‌هاست و ماه رمضان هم بهار قرآن است.
پیامبر(ص) در فضیلت و اهمیت ماه رمضان و عبادت روزه چنین فرموده: برای ماه خدا همراه بابرکت، رحمت و مغفرت به شما روی آورده است. این ماه در نزد پروردگار، برتر از همه‌سال‌ها، روزش برترین روزها، شبش بهتر از همه‌شب‌ها و ساعتش بهترین ساعت‌هاست. در این ماه به‌سوی مهمانی پروردگار فراخوانده شده و اهل کرامت حضرتش گشته‌اید، نفسهایتان در این ماه به‌حساب تسبیح، خوابتان عبادت، عملتان قبول و دعاهایتان پذیرفته می‌شود، پس از خدایتان بخواهید که شما را به روزه این ماه و خواندن کتابش موفق دارد زیرا محروم کسی است که در این ماه بزرگ از آمرزش بی‌بهره ماند.
با گرسنگی و تشنگی این ماه ، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را به یاد آورید. فقرا را دستگیری، پیران را احترام، کودکان را مهربانی و خویشان را محبت نمایید. زبان را از گفتن‌های ناروا، دیدگان از غیر حلال و گوش‌ها را از شنیدن حرام باز دارید. با یتیمان مهر ورزید تا با یتیمانتان نیکی شود.
از گناهان به‌سوی حق باز گویید و در هنگام نماز دست دعا به‌جانب خدا دراز کنید. زیرا اوقات نماز بهترین موقع رحمت حق بر بندگان است که در این هنگام، مناجاتشان را جواب، ندایشان را پاسخ و دعایشان را می‌پذیرد. ای مردم جان‌های شما در گرو کردار شماست. خود را به سبب طلب آمرزش از این گروه در آورید. نفس‌های شما به‌وسیله بار گناه سنگین است آن را با سجده‌های طولانی، سبک نسازید.
مردم، هر کس خلق‌وخوی خود را در این ماه نیکو سازد بر صراط لغزنده آسان گذرد کسی که شر خود را از مردم بازدارد، حق‌تعالی غضب خویش را از او برگرداند.
کسی که صله‌رحم کند و بر خویشان احسان نماید مشمول رحمت خدا در آخرت گردد. هر کس قطع رحم کند رحمت خدا از او برداشته می‌شود. هر نماز واجبی در این ماه ثواب هفتاد نماز واجب در ماه‌های دیگر دارد. صلوات فرستادن در این ماه وسیله سنگینی میزان عمل باشد. ثواب یک آیه از قرآن برابر یک ختم قرآن در ماه‌های دیگر است. مردم، درهای بهشت در این ماه به روی شما باز است. بخواهید که بسته نشود و درهای جهنم بسته است بطلبید که بازنگردد. شیاطین در این ماه در زنجیرند بخواهید که بر شما چیره نشوند.
امیرالمؤمنین علی(ع) فرموده؛ از جا برخواستم و گفتم ای پیامبر خدا، برترین عمل در این ماه کدام است؟ فرمود: از گناهان پرهیز کن. بنابراین باید مواظب گفتار و کردارمان در این ایام و در این ماه مبارک باشیم و در عمل کردن به رهنمودهای برترین فرستاده حق کوشا باشیم که این ماه سرنوشت‌ساز است. پس مبادا ماه رمضان بگذرد و ما از جمله محرومان و زیانکاران باشیم. همراه با خودسازی و شناخت قرآن چراغ آگاهی دعوت را در درون خود روشن کنیم.
اندرون از طعام خالی دار
تا درو نور معرفت بینی
