نهضت ملی مسکن را می‌توان یکی از شاخص‌ترین طرح‌های دولت سیزدهم دانست که با وعده ساخت سالانه یک‌میلیون واحد مسکونی در کشور روی زمین‌های ۹۹ ساله آغاز شد، وعده‌ای که برای بسیاری از جمله اقشار کم‌درآمد خوشایند بود اما پس از گذشت بیش از 3 سال از آن وعده‌ها هنوز برخی شهرها فاقد زمین مناسب برای شروع ساخت‌وساز هستند چه برسد به اینکه بخواهند در آن‌ها سکونت داشته باشند.
بماند که وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم پس از استقرار متوجه چند آمار متناقض از میزان پیشرفت مسکن دولتی می‌شود که ظاهراً همه آن‌ها با «واقعیتی که از طرح نهضت ملی به او مخابره می‌شود» همخوانی ندارد و با هشداری به مدیران وزارتخانه آمارسازی درباره طرح مسکن ملی را ممنوع می‌کند.
با گذشت سه سال از شروع طرح نهضت ملی مسکن، آمارها گویای عملکرد بسیار ضعیف دولت سیزدهم در این زمینه است. نه‌تنها ارگان‌های دولتی ـ مکلف به تأمین زمین ـ عملکرد مثبتی نداشته‌اند، بلکه بانک‌ها هم به جریمه‌ای که این قانون برایشان در نظر گرفته است، اهمیتی نداده و به کار خود ادامه می‌دهند و از سویی دلالان هم با سوءاستفاده از این وضعیت تاکنون زمین برخی از اقشار کم درآمد که به آن‌ها واگذار شده را با قیمت بسیار ناچیز خریداری نموده و سود کلانی به جیب زده‌اند.
بردسکن یکی از همان شهرستان‌هایی است که پس از گذشت سه سال از شروع طرح نهضت ملی همچنان مهم‌ترین چالش‌اش تأمین زمین است و از دیگر سو کارشناسان همچنان در حال تعیین حریم ۳۰۰ یا ۱۰۰۰ متر هستند.
به دلیل وجود گسل درونه تاکنون وضعیت سایت 77 هکتاری این شهرستان نهایی و مجوزی برای ساخت‌وساز در آن صادر نشده و این وقفه که مدت‌هاست به طول انجامیده موجب اعتراض حتی مسئولان شهرستان نیز شده است.
به دلیل نبودِ زمین، قرعه‌کشی کامل انجام نشد
متأسفانه زمین‌های بردسکن از همان ابتدا به دلیل گسل درونه با مشکلاتی مواجه شد و چون زمین‌های ملی در اطراف این گسل هستند هنوز هم به نتیجه نرسیده است و این وضعیت موجب شد که قرعه‌کشی تعداد اندکی از واجدین شرایط در این شهرستان انجام شود.
رئیس بنیاد مسکن بردسکن در همین خصوص با اشاره به اینکه تاکنون به دلیل کمبود زمین از 3200 نفر تائید نهایی شده برای نهضت ملی مسکن فقط قرعه‌کشی505 نفر معادل حدود 16درصد واجدین شرایط را توانستیم انجام دهیم که پس از تحویل زمین شروع به ساخت‌وساز کرده‌اند، گفت: متأسفانه برای سایر متقاضیان همچنان در شهرستان با مشکل تأمین زمین مواجهیم.
رضا احمدی‌فر خاطر نشان کرد: از 505 واحد، عملیات370 واحد طی یک ماه گذشته آغاز شده که از این تعداد 135واحد پیشرفت نسبتاً 70 درصدی دارند، اما باقی پیشرفت خاصی نداشته است.
وی متولی تأمین زمین را راه و شهرسازی دانست و گفت: متأسفانه به دلیل افزایش تقاضا و از سویی قطعی گاز و برق در قیمت مصالح به‌خصوص مصالحی که مستقیم با دلار در ارتباط هستند تأثیر بسیاری گذاشته است.
احمدی‌فر همچنین به وضعیت پروژه نهضت ملی مسکن در شهر انابد اشاره کرد و افزود: این شهر وضعیت بهتری دارد به‌طوری‌که180 قطعه زمین تحویل متقاضیان شده و ساخت‌وساز را شروع نموده‌اند و مشکلی هم به لحاظ تسهیلات ندارند چرا که تائید نهایی در این شهر 200 نفر بوده است.
وی با بیان اینکه در شهرآباد با مشکل تأمین زمین مواجه هستیم، اظهار کرد: این شهر فاقد زمین ملی بوده و تمامی زمین‌ها مالک دارد که باید با آن‌ها به توافق برسیم. تاکنون با یک مالک توانستیم در حدود 60 قطعه به نتیجه برسیم.
هرگونه اقدام منوط به موافقت سازمان زمین‌شناسی
با وضعیت فعلی در بردسکن برای بسیاری از افراد دهک‌های پائین، داشتن خانه به یک آرزو تبدیل شده است. آرزو یا رؤیایی که می‌توان گفت اگر زمین‌های طرح «نهضت ملی مسکن» به سرانجام برسند، دست یافتنی‌تر می‌شود.
سرپرست نمایندگی راه و شهرسازی شهرستان بردسکن در خصوص آخرین وضعیت زمین‌های مسکن ملی گفت: بارها اعلام کرده‌ایم که هیچ مشکلی برای ساخت و ساز در پائین یا بالای گسل نیست فقط باید سازمان زمین‌شناسی موافقت خود را اعلام کند.
علیرضا مؤذن با اشاره به اینکه حتی الحاق زمین ۷۷ هکتاری هم انجام شده است، تصریح کرد: اگر سازمان زمین‌شناسی با سایت ۷۷ هکتاری و با فاصله ۳۰۰ متر از گسل درونه موافقت کند حدود ۱۴۰۰ خانوار را می‌توانیم در این سایت ساکن و زمین‌ها را واگذار کنیم.
سرپرست نمایندگی راه و شهرسازی شهرستان بردسکن با بیان اینکه حتی زیرساخت‌های این سایت نیز فراهم شده است، بیان کرد: اگر با فاصله ۱۰۰۰ متر موافقت کنند عملاً تمامی زمین در حریم گسل قرار خواهد گرفت و کاری نمی‌شود انجام داد.
وی ادامه داد: حتی با یک کیلومتر بالاتر از گسل و دو کیلومتر بالاتر از شهر بردسکن که جزو محدوده الان قرار دارد و در صورت موافقت ادارات و شرکت‌های خدمات‌رسان برای تأمین زیرساخت‌ها، ما نیز برای الحاق مشکلی نداریم و این شدنی است.
سازمان زمین‌شناسی تکلیف شهرستان را مشخص نمی‌کند
نهضت ملی مسکن شهرستان بردسکن به دو قسمت تقسیم می‌شود که بخشی از زمین‌ها به مساحت 48 هکتار در جاده سلامت قرار دارد و زیرساخت‌های آن نیز فراهم شده است، گرچه برای باقی واجدین شرایط هم سایت 77 هکتاری در نظر گرفته شد اما به دلیل نزدیکی با گسل درونه هنوز مجوزهای لازم برای شروع ساخت‌وساز از سوی استان صادر نشده است.
فرماندار قبلی بردسکن در خصوص پیگیری‌های صورت گرفته برای نهضت ملی مسکن در این شهرستان با بیان اینکه ساخت‌وساز توسط شهروندان در سایت 48 هکتاری پس از صدور مجوزهای لازم شروع شده است، افزود: به دلیل وجود گسل درونه، سازمان زمین‌شناسی و شورای عالی مسکن برای پهنه ۷۷ هکتاری هنوز مجوزهای لازم را صادر نکرده است.
علی دهقان‌زاده افزود: گرچه ابتدا سازمان زمین‌شناسی و شورای عالی مسکن اعلام نمود با رعایت فاصله و حریم 300 متر از نوار گسل درونه ساخت‌وساز ایرادی ندارد و نقشه و طرح‌ها را ارسال نمودند، اما بعد از مدت کوتاهی اعلام شد فاصله و حریم باید به 1000 متر افزایش یابد.
فرماندار قبلی بردسکن گفت: آخرین جلسه با مدیران کل راه و شهرسازی، سازمان زمین‌شناسی و معاونت عمرانی استانداری تصمیم بر این شد که حریم قانونی باید رعایت شود. گرچه در آن جلسه از سوی شهرستان پیشنهاد ساخت واحدها به‌صورت یک طبقه و با رعایت تمامی اصول و ضوابط شهرداری و راه و شهرسازی داده شد تا مسائل فنی هم بهتر و به‌خوبی رعایت شود اما از مردادماه امسال تا زمانی که من بودم هنوز دستورالعملی در این خصوص به شهرستان نرسیده است.
دهقان‌زاده افزود: هرچند این سایت برای تعداد باقی‌مانده متقاضیان در نظر گرفته شده اما مشخص نیست تا چه میزان از این 77 هکتار را می‌توان قطعه‌بندی و قرعه‌کشی انجام داد.
وی با اعلام اینکه فقط در سایت 48 هکتاری ساخت‌وساز در حال انجام است، خاطر نشان کرد: هیچ‌کس مخالف خانه‌دار شدن مردم نیست ولی باید به لحاظ زیرساختی و مسائل فنی قابل‌قبول باشد از سویی نمی‌توان زمینی که بر روی گسل واقع شده را برای ساخت‌وساز در اختیار مردم قرار داد.
دهقان‌زاده در ادامه با بیان اینکه طرح نهضت ملی مسکن در شهرستان بردسکن نباید تا این اندازه زمان می‌برد و من هم در این خصوص شاکی بودم، افزود: الان باید کلید واحدها را تحویل مردم می‌دادیم نه اینکه هنوز پیگیر تأمین زمین باشیم.
وی گفت: متولی اصلی در نهضت ملی مسکن راه و شهرسازی است که در این خصوص جلسات مکرری داشته‌ایم، گرچه استاندارد جهانی با فاصله 100 متر است اما ما 300 متر را هم قبول داریم ولی بازهم ابلاغ نشده است.
دهقان‌زاده افزود: تمامی مسائل به سازمان زمین‌شناسی ختم می‌شود، اما اگر بخواهند هزار متر را ابلاغ کنند هیچ زمینی از سایت 77 هکتاری باقی نخواهد ماند.
