مساجد را جولانگاه جوانان کنیم
مساجد به عنوان خانه خدا و خانه مردم، متعلق به همه آحاد جامعه است و در طول تاریخ اسلام به عنوان بسترساز اندیشه و مهندسی اجتماعی مطرح بوده و محل حضور تودههای مردم با ایفای نقشهای گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و دینی در توسعه جامعه اسلامی نقشآفرین بودهاند. در واقع این ظرفیتهای پُرشمار مساجد، آنها را به عنوان مرکز ثقل در جامعه مطرح میکرده است. اما این روزها با غفلت از ظرفیت این اماکن، مساجد ما تبدیل به مرکز سالمندان شده و بیمهریها به مساجد و ضعفها و نقصانهای ما در مسجدداری باعث شده نتوانیم از ظرفیتهای والای این اماکن بهره ببریم. جای تأسف اینکه در سالهای اخیر فقط به فضای ظاهری مساجد بسنده کردهایم و چه بسیار مساجدی که در محلههای مختلف احداث میشود و حتی در یک خیابان چند مسجد وجود دارد اما با کمترین تعداد مستمع مواجهند و اغلب نسبت به آن و ظرفیتها و کارکردهایش دچار غفلت جمعی شدهایم. این غفلت از نحوه فعالیتهای مختلف عبادی و فرهنگی و اجتماعی و مشورتی در مساجد تا بیتوجهی به شادابی و شکوه و شور جوانانه برای جذب قشر نوجوان و جوان را در بر میگیرد. حال آنکه با مطالعه تاریخ اسلام میبینیم در دوران پیامبر(ص) مسجد همه چیز بوده است؛ پایگاه تصمیمگیری اجتماعی، نظامی، سیاسی، عبادی و فرهنگی. لذا انحصار مسجد به نماز، خلاف سنّت و سیره اسلامی است، ولی متأسفانه درِ این شهر بسیاری از مساجد فقط برای اقامه فریضه نماز باز میشود و اگرچه رهبر معظم انقلاب بر باز بودن 24 ساعته مساجد تأکید داشتهاند، حتی برای ادای فریضه نماز صبح هم برخی مساجد این شهر بستهاند.
حال آنکه اگر از همین دهها حسینیه که فقط در ایام عزاداری محرم و برپایی مراسم ختم دایرند و یا مساجدی که فقط برای برپا شدن نماز درِ آنها باز میشود، به عنوان یک مجتمع استفاده شود و امکانات هنری، ورزشی، نمایشی و کتابخانه در کنار آنها وجود داشته باشد، جوانان نسبت به مسجد و رفتن به این اماکن راغبتر میشوند و از لحظه های ناب و خاص آنان بیشتر استفاده میشود. بیشک اگر همین تعداد اماکن مذهبی و معنوی به خوبی مدیریت شوند تأثیر بهسزایی در پیشرفت فرهنگی مذهبی شهر خواهد داشت.
متأسفانه ما عادت کرده ایم در ناکامی های خود جهت جذب جوانان به مساجد اعلام نماییم که حرف شنو نیستند و زیربار نمیروند، اما کم شنیدهایم که امام جماعت مسجدی و یا هیئت امنای حسینیهای بگوید؛ نکند نقص در ما باشد، نکند نحوه بیان من، محتوای کلامم و ابزاری که به کار گرفتهام نامناسب باشد. چه بسا در زمینه ارتباط با مخاطبهای جوان در مساجد، با برخی کاستیها و ضعفها مواجیهم و باید برای اینکه مساجد تبدیل به کانون همه فعالیتها باشند، تلاش ناچیزی کردهایم. بیشک اگر در مسجدی، امام جماعتی هوشیار و عاقبت اندیش و به معنای دقیق کلمه مربی داشته باشد، میتواند از ظرفیتهای مساجد برای جذب همه اقشار به ویژه جوانان استفاده مناسبی کند.
نکته دیگر این که اگرچه مساجد به خداوند و مردم تعلق دارد و رسالت آن پیامی توحید است اما عدهای با نگاهی سیاسی و حزبی، رفتن و نرفتن به فلان مسجد را با سلیقه سیاسیشان ناساز میدانند حال آنکه در اسلام، دین و سیاست در کنار هم قرار دارد و مسجد باید محل انسجام و همبستگی و وحدت باشد و نباید رنگ و بوی جناحی پیدا کند. رویهای که متأسفانه این روزها در برخی از مسئولان این شهر دیده میشود و از رفتن به فلان هیئت و حسینیه به خاطر اختلافات حزبی و نگاههای سلیقهای امتناع میورزند. از همه مهمتر این که شاید بهتر باشد خلقا… به جای نگاه کمّی به مساجد و برنامههای آن، به صورت کیفی به دنبال طرح موضوعات مختلف در مساجد باشند تا به حفظ ارزشهای اصیل اسلام و انقلاب در این پایگاههای مهم فکری پرداخته شود. از اینرو نیاز است هدفگذاری صحیحی در مساجد و نحوه اداره آنها صورت گیرد تا آنها پایگاه معرفت و روشنگری، مدرسه و دانشگاه و نیز مرکز فکر و تأمل باشند. شاید بهتر باشد به خود بیاییم و کاری کنیم تا با جوانگرایی در انتخاب ائمه جماعت، پرهیز از استفاده ابزاری از مساجد، پرهیز از سیاسیبازی در مساجد و تقسیم قشر نوجوان
بندی آنها به خودی و غیرخودی و راستی و چپی، جایگاهشان و کارآیی آنهار ارتقاء بخشیم. در انتخاب ائمه جماعت و روحانیون مساجد، دقتنظر داشته باشیم و با برگزاری دورههای آموزشی مختلف آنان را با برخی مسائل روز آشنا کنیم تا قادر به گفتمانسازی در بین جوانان و پاسخگو به پرسمان آنها باشند. چه بسا این همه مسجد در شهر باشد و باز هم تب ساخت آن را در بین افراد ببینیم اما مستمع چندانی در آنها مشاهده نکنیم که این امر خیلی دردناک است.
متولیان امر باید تأکید رهبر انقلاب بر جذب جوانان به مساجد را جدی بگیرند و اندکی به خود آمده و فضایی فراهم آورند که در همه ایام سال و با شروع تعطیلات مدارس شاهد رونق و نشاط در مساجد باشیم. باز نگه داشتن مساجد تنها در ماه رمضان و تکریم و غبارروبی آنها فقط در آستانه ماه میهمانی خدا کاری خارقالعاده نیست، اگر بتوانیم برای همه سال در مساجد برنامه داشته باشیم تا این اماکن برای جوانان شهر خلاء کمبود فضاهای تفریحی و فرهنگی را پر کند، کاری کردهایم کارستان.