مرض هولناک حسادت

مرض هولناک حسادت
افراد زیادی را دیده‌ام که هنگام درد دل از این‌که مورد حسد دیگران حتی نزدیکان قرار گرفته به‌شدت گلایه داشته‌اند چرا که به دلیل حسادت مرتکب چه اعمال زشتی شده و وجدان و انسانیت خود را زیر پاگذاشته و محبت و خوبی دیگران را به‌کلی فراموش و تنها خودش را می‌بیند و تحمل رشد و ترقی دیگران و حتی نزدیکانش را ندارد.
به قول شاعر؛ من از بیگانگان هرگز ننالم که با من هرچه کرد آن آشنا کرد
حسادت یکی از زشت‌ترین خصلت‌هایی است که در جامعه دیده می‌شود. عده‌ای همه‌چیز را برای خود می‌خواهند، از آسایش و پیشرفت دیگران ناراحت می‌شوند، خودخوری می‌کنند و رنج خود را به‌صورت آزار دادن، بدگویی و کارشکنی ابراز می‌کنند. به‌جای این‌که بکوشند خود هم پیشرفتی داشته باشند، می‌کوشند تا دیگران را ساقط کرده و از ارزش بیندازند. این واکنش همان “حسد” و بسیار ناپسند است. حسادت به معنای آرزو کردن زوال نعمت از کسی است که آن را به دست آورده است. شخص حسود کسی است که از وجود نعمت، شادکامی، موفقیت و پیشرفت دیگران در زمینه مالی و تحصیلی و شغلی و این‌که شخص مورد توجه دیگران قرار گرفته به‌شدت ناراضی است و دوست ندارد، دیگری از نعمت یا آسایش برخوردار باشد. حسود با رفتارهایی که در جامعه نسبت به دیگری نشان می‌دهد؛ بدخواهی و آزردن، زوال نعمت محسود را می‌خواهد، اگرچه شاید خودش هم آن نعمت را داشته باشد. حسود سعی می‌کند با بی‌اعتنایی و انتقاد و بدگویی از رقیب، او را از صحنه بیرون کرده تا موقعیت خود را مستحکم کند. بیشتر افراد منفی‌باف از این دسته‌اند و در واقع بزرگ‌ترین مشکل افراد حسود این است که مفروضات مبالغه‌آمیزی درباره زندگی و شرایط دیگران می‌سازند. خوبی‌ها و شادکامی‌های آن‌ها را بزرگ‌نمایی کرده و مشکلات و سختی‌های زندگی آنان را نادیده می‌گیرند؛ سراسر زندگی فرد را در نظر نمی‌گیرند و فقط به بخشی که در حال حاضر قرین خوشی است می‌چسبند حال آن‏که زندگی مجموعه‌ای از موضوعات مختلف است. به آنچه خود داریم و آنچه دیگران دارند نگرش کلی داشته باشیم و حاصل جمع را ببینیم نه یک مورد را.
افراد حسود تصور می‌کنند، دیگران به‌آسانی و بدون هیچ دغدغه‌ای به موفقیت فعلی رسیده‌اند، حال آن‏که مردم در ازای آنچه به دست می‌آورند ممکن است چیزهایی را از دست بدهند، بنابراین هر فرد بر اساس اولویت‌ها و اهداف خود بهایی برای رسیدن به این هدف‌ها می‌پردازد؛ برای مثال اگر فردی به تحصیلات عالی و شغل مناسب یا امکانات مالی گسترده دست‌یافته است، مطمئن باشید با سخت‌کوشی به این امکانات دست‌یافته و اکنون او در جایی قرار دارد که شما در حسرت آن هستید. اما معلوم نیست که خود او از موقعیتش کاملاً راضی باشد، حسادت ارثی نیست و ریشه ژنتیکی ندارد بلکه در مسیر زندگی و تجربیاتی که فرد کسب می‌کند به وجود می‌آید.
بعضی خانواده‌ها به‌طور مداوم خود و فرزندان‏شان را در معرض قیاس با دیگران قرار داده و فرزند خود را حسود تربیت می‌کنند، افراد حسود اغلب در خانواده‌هایی رشد کرده‌اند که همیشه خواسته‌های دیگران ارجح‌تر از علایق خودشان بوده است و افراد با اعتمادبه‌نفس پایین بیشتر دچار حس حسادت می‌شوند. فرد حسود خودخواه است و همه‌چیز را برای خود می‌خواهد. فرد حسود کم‌ظرفیت و زبون است وگرنه در برابر مقام یا پیشرفت و یا امتیازاتی که دیگران به دست آورده‌اند خود را این‌چنین نمی‌بازد، فرد حسود کوردل و کوته‌بین است به همین دلیل دیگران را نمی‌بیند، فکر نمی‌کند که دیگران هم حقی دارند و باید به‌جایی برسند. فرد حسود متجاوز است و حاضر است به‌طرف ضربه بزند و حیثیت و آرامش او را به خطر بیندازد تا به خیال خود عقده و کمبودی را که در خود می‌یابد بگشاید، فرد حسود دچار غم و اندوه فراگیر و طولانی می‌شود چرا که اولین ضربه و ضرر به خودش می‌رسد قبل از آن‌که به دیگران برسد. امام باقر(ع) می‌فرمایند: انّ الحسد لَیَأکلُ الایمانَ کما تأکل النارَ الحطب حسد ایمان انسان را می‌خورد و از بین می‌برد همان‌گونه که آتش هیزم را؛ در حدیثی دیگر امام صادق(ع) می‌فرمایند: آفَةُ الدِّينِ: الحَسدُ و العُجْبُ و الفَخْرُ آفت دین حسد است و خودبزرگ‌بینی و تفاخر. حسود در واقع معترض به حکمت خداست که چرا به افرادی نعمت بخشیده و مشمول عنایت خود قرار داده است.
کار حسد ممکن است به جایی رسد که حتی برای زوال نعمت از شخص محسود خود را به آب‌وآتش زند و نابود کند چنانچه که نمونه‌اش در داستان‌های تاریخی در نکوهش حسد، معروف است. همین بس، نخستین قتلی که در جهان واقع شد، از ناحیه قابیل نسبت به برادرش هابیل بر اثر انگیزه حسد بود و برادران حضرت یوسف(ع) به دلیل حسد برادر خود را به‌قصد کشتن در چاه انداختند. حسودان همیشه یکی از موانع راه انبیا و اولیا بوده‌اند، لذا قرآن مجید به پیامبر(ص) دستور می‌دهد که از شر حاسدان به خدا پناه ببرد و وَ مِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ. این آیه نشان می‌دهد؛ حسد، بدترین و زشت‌ترین صفات رذیله است زیرا قرآن در سوره فلق آن را در ردیف کارهای حیوانات درنده و مارهای گزنده و شیاطین وسوسه‌گر قرار داده است.
پیامبر عظیم‏الشأن اسلام در این‌باره می‌فرمایند: خداوند به موسی(ع) فرمود؛ مبادا بر مردم حسد بری درباره آنچه به آن‌ها داده‌ام از فضل خودم. چشمانت را به دنبال آن دراز مکن و دل خود را به دنبال آن روانه مساز، زیرا آن‌که حسد برد نعمت مرا بد داشته و از آن قسمتی که میان بنده‌هایم کرده‌ام جلو گرفته و هرکه چنین باشد من از او نیستم او هم از من نیست.
خدایا از شر حسودان به تو پناه می‌برم.