در سال 1319 با مجهز شدن کاشمر به اولین موتور برق که در محل بازار سرپوشیده کاشمر (ابتدای خیابان قائم) استقرار داشت، تعدادی از منازل و مغازه‌های تجاری مرکز شهر با نور معجزه آسای آن روشن و برق‌دار شدند، “محمدجواد شمس” یکی از کارکنان شرکت برق کاشمر است که چهل سال قبل به استخدام اداره درآمده و این روزها دوران بازنشستگی را سپری می‌کند، اما به خوبی از تاریخچه برق‌دار شدن شهر کاشمر به یاد دارد که در این خصوص با او به گفتگو نشسته‌ایم؛ آنچه در پی می‌آید ما حصل این گفتگوست.
محمدجواد شمس اهل کاشمر است و تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم در هنرستان به اتمام رسانده، و با حضور در شرکت برق در قسمت فنی در سال 58 مشغول بکار شده است.
او گرچه در سال‌های اوج انقلاب به دانشگاه راه می‌یابد ولی همزمان با انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها نمی‌تواند ادامه تحصیل دهد. درباره تاریخچه برق‌دار شدن شهر کاشمر می‌گوید: اولین موتور برق کاشمر در سال 1319 راه‌اندازی شد که به صورت نامنظم و غیررسمی فعالیت می‌کرد؛ اما نیروگاه برق شهرداری در سال 1335در محل فعلی باشگاه باستانی برق (خیابان امام خمینی) ـ موتورهای کوچکی به عنوان نیروگاه در شهرها ـ راه‌اندازی شد، که به صورت محدود به منازل و مغازه‌های مرکز شهر برق‌رسانی می‌کرد.
وی با بیان این‌که در سال 1347 وزارت نیرو توسعه برق شهرستان‌ها را برنامه‌ریزی و از شهرداری تحویل گرفت؛ می‌افزاید: در همان سال احداث و راه‌اندازی نیروگاه شش مگاواتی کاشمر در خیابان خرمشهر فعلی شروع و در سال 1351 افتتاح شد.
شمس با تأکید بر این‌که از سال 1347 در هر شهرستان با ایجاد نیروگاه‌های کوچک در همان شهر برق تولید می‌شد؛ تصریح می‌کند: این نیروگاه‌های کوچک با سوخت‌های گازوئیل، نفت کوره و گاز کار می‌کرد که به تناسب شرایط منطقه، با هر نوع سوختی که در دسترس بود کار آنها برنامه‌ریزی می‌شد.
او می‌گوید: نیروگاه شش مگاواتی کاشمر با سوخت گازوئیل و نفت کوره کار می‌کرد و روزانه 14 هزار لیتر، گازوئیل مصرف می‌کرد که در زمان کمبود سوخت از نفت کوره برای آن استفاده می‌شد، اما امروز برای فعالیت نیروگاه‌های بزرگ، سوخت زیادی نیاز است و سرمایه ملی کشور برای تولید برق مصرف می‌شود.
این کارمند بازنشسته شرکت برق که از سال 1391 بازشسته شده، ادامه می‌دهد: از سال 1351 تا 1367 نیروگاه شش مگاواتی کاشمر دایر بود. روستاهای نزدیک به کاشمر مثل تربقان، فرگ وکسرینه و حاجی‌آباد از سال 1355 تا 58 برق‌دار شدند و برق‌رسانی به سایر روستاها از سال 63 شروع شد و در حال حاضر تمامی روستاهای ترشیز بزرگ برق دارند.
وی تصریح می‌کند: در سال 1355 احداث پست کاشمر در میدان شهید غلامی فعلی، شروع و در سال 1364 راه‌اندازی شد؛ ولی خط انتقال برق از سال 1353 آماده بهره‌برداری بود و در سال 1367 نیروگاه موجود جمع‌آوری شد.
وی با بیان این‌که در سال 1347 در شهرهای بزرگ خراسان با توجه به اهمیت مبلمان شهری شبکه‌های زمینی احداث می‌شد؛ می‌گوید: در بافت قدیمی شهر کاشمر میدان آزادی (باغمزار قدیم)، تا چهار راه ترابی و انتهای خیابان مدرس تا پارک قائم شبکه زمینی اجرا شده که بعد از 50 سال هنوز از همان شبکه‌ها استفاده می‌شود و هیچ مشکلی ندارند، ولی به خاطر این‌که شبکه‌های زمینی پر هزینه بود، سیاست‌گذاری شرکت برق به ایجاد شبکه‌های هوایی تغییر کرد.
وی با اشاره به این‌که وزارت نیرو از قبل از انقلاب قبض برق کامپیوتری صادر می‌کرد، می‌گوید: شماره‌برداری کنتورها در گذشته توسط افراد به صورت دست‌نویس انجام و در اداره با تکمیل کارتکس‌های مورد نظر به مشهد ارسال می‌شد و توسط کامپیوتر قبض صادر و برای توزیع به شهرستان ارسال می‌شد که توسط چهارنفر کنتورخوان توزیع می‌شد، ولی به مرور زمان امکانات بیشتر شد و اینک تمامی کارها در شهرستان انجام می‌گیرد.
وی می‌گوید: امروز کنتورهای دیجیتال راه‌اندازی شده و سرعت کار زیاد است اما در بعضی از منازل شهر کنتورهای قدیمی 40 سال قبل هنوز موجود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به این‌که کنتورهای فعلی برای ما قدرت انتخاب گذاشته تا وسایل پرمصرف را مدیریت کنیم و در زمان خاصی استفاده نمائیم تا قبض‌های مصرف کمتری برای ما صادر و مصرف برق منزل مدیریت شود با این‌حال مصرف برق در ترشیز بزرگ از سال1360 تاکنون حداقل 25 برابر شده است؛ می‌افزاید: در گذشته گرچه در بعضی از بخش‌ها مثل ریوش و برسکن و خلیل‌آباد نیز نیروگاه‌های کوچک فعالیت داشت با توسعه شبکه برق‌رسانی به همه روستاها و راه‌اندازی کارخانجات و شهرک‌های صنعتی، برق‌دار شدن خیلی از آنها توسط پست کاشمر به سختی انجام می‌شد، لذا به صورت جداگانه در خلیل‌آباد، بردسکن، انابد و ریوش پست جدید راه‌اندازی شد.
وی با بیان این‌که تعداد مشترکین شهرستان‌های ترشیز در سال‌های 60 حدود 14 هزار بود، اما اکنون به بیش از 130 هزار مشترک رسیده‌اند؛ می‌گوید: در زمان شروع به کارم پیک بار برق در شهر کاشمر چهار و هشت دهم مگاوات بود و اکنون در ترشیز بزرگ 160مگاوات برق مصرف می‌شود.
شمس می‌گوید: در گذشته استفاده از برق، فقط مصرف خانگی داشت و اگر برق از صبح تا شب قطع بود کسی اعتراض نمی‌کرد، ولی اکنون پنج دقیقه برق قطع شود، اعتراضات بلند می‌شود زیرا صنعت و اقتصاد با برق عجین شده و قابل مقایسه با 30 سال قبل نیست.
وی افزود: همکارانم در صنعت برق تلاش می‌کنند هیچ‌گونه خاموشی برق نداشته باشیم و برقی پویا و یک‌نواخت تحویل مردم می‌دهند، ولی بعضی حوادث ناخواسته طبیعی گاهی شرکت برق و مردم را با مشکل مواجه می‌کند که این امر از اختیار انسان خارج است.
وی می‌گوید: کیفیت کار شرکت برق نسبت به گذشته بهتر شده است زیرا سطح دانش و تحصیلات نیروها بالا رفته، حال آن‌که زمانی که در شرکت برق شروع به کارکردم فقط دو نفر در اداره برق مدرک دیپلم داشتند؛ درصورتی که اکنون حداقل نیروها دارای مدرک فوق دیپلم هستند و با آمدن افراد تحصیل کرده سطح کیفیت کار اجرایی بهتر شده است.
شمس در پایان با بیان این‌که گرچه همه ما باید در همه فعالیت‌های زندگی، مدیریت مصرف داشته و از اسراف خودداری کنیم؛ ادامه می‌دهد: با مدیریت مصرف برق، همه می‌توانیم از این نعمت به صورت مداوم استفاده کنیم تا خدمت‌گذاران مردم در شرکت برق بتوانند همیشه برق پایدار و دائمی تحویل مردم دهند.
