سال‌هاست مردم بردسکن در دل کویر با کمبود آب دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در روزهای گرم تابستان که برخی مواقع دمایی بیش از 40 درجه را دارد روستاییان و حتی شهرنشینان این منطقه را بیش از پیش در رنج و عذاب فرو برده است. بر اساس گفته کارشناسان از ۹۹ پدیده مهم هواشناسی، سرمازدگی، گرمازدگی، ریزگرد‌ها و طوفان‌های گردوخاک، زمان و شدت آفتابه‌ای سوزان با متصل بودن به کویر بزرگ و خشک، وزش باد‌های شدید، تگرگ، رعدوبرق، رگبار در شهرستان بردسکن را شاهد هستیم.
بردسکن رتبه اول در خشک‌سالی
“آب نيست“در بردسکن و بسیاری از شهرهای دیگر خراسان‌رضوی یك حقيقت تلخ است، ديگر بحث کم‌آبی به پايان رسيده و بحران بی‌آبی پيش‌روی ماست.
رئیس اداره هواشناسی بردسکن در همین خصوص به آوای‌کاشمر گفت: میزان بارندگی شهر بردسکن از ابتدای سال زراعی 1401ـ1400 تاکنون 62.4 میلی‌متر و مدت مشابه سال قبل 133.2 میلی‌متر و دوره مشابه بلندمدت 148.3 میلی‌متر بوده است.
جواد مصطفوی افزود: متأسفانه نسبت به سال گذشته 53 درصد و نسبت به دوره بلندمدت 58 درصد کاهش بارندگی را در بردسکن شاهد هستیم.
وی با بیان اینکه بارش‌ها در سطح این شهرستان پراکنده بوده، بیان کرد: بردسکن در بین20 ایستگاه هواشناسی استان به لحاظ کمبود بارش و خشک‌سالی در رتبه اول قرار دارد.
رئیس اداره هواشناسی بردسکن تصریح کرد: میزان تغییرات دمای امسال شهر بردسکن به سال گذشته، 17 درجه سانتی‌گراد و مدت مشابه سال قبل 16.5 درجه و میانگین دوره آماری 16.3 درجه بوده است.
مصطفوی افزود: میزان تغییرات امسال نسبت به سال گذشته 0.5 درجه افزایش دما و میزان تغییرات نسبت به دوره آماری 0.7 درجه سانتی‌گراد افزایش را نشان می‌دهد.
34 روستای تشنه
در این سال‌ها در بردسکن همه با سریال تکراری خشک‌سالی‌ها و کم‌آبی آشنا هستند، زیرا این مسئله، جزئی از زندگی و زیست‌بوم مردم منطقه شده و برخی از نقاط را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و در نهایت آثار منفی آن به مهاجرت و بیکاری هر چه بیشتر دامن زده است.
مدیر اداره آب و فاضلاب شهرستان بردسکن در گفت‌وگویی اظهار داشت: با توجه به محدودیت‌های آب شرب و از سویی کاهش بارندگی، بردسکن بیشترین کاهش بارندگی سال‌جاری به نسبت سال قبل و دوره چندساله اخیر را در خراسان‌رضوی داشته است.
وی با بیان اینکه آب موردنیاز شهرستان بردسکن از 52 منبع آبی تأمین می‌شود، اظهار کرد: هرچند بخش قابل‌توجهی از این منابع شامل آب‌های چشمه‌ها، قنوات و چاه‌های دستی هستند، اما تحت تأثیر خشک‌سالی قرار گرفته و با کاهش شدید آبدهی مواجه‌اند.
وی عنوان کرد: وسعت شهرستان و پراکنش روستاها به‌گونه‌ای است که در حوزه آب شرب با محرومیت بسیار جدی مواجهیم، به‌طوری‌که در حال حاضر 34 روستا با تانکر سیار آب‌رسانی می‌شود.
مهدوی اولیایی خاطر نشان کرد: بر اساس آنچه اعلام شده ایستگاه این شهرستان نسبت به سال قبل کاهش 60 درصدی را داشته لذا بالاترین کاهش بارندگی در ایستگاه‌های هواشناسی استان مربوط به بردسکن می‌باشد.
وی با بیان اینکه 34 روستای شهرستان بردسکن با تنش آبی مواجه‌اند؛ تصریح کرد: هرچند هنوز به نقطه سر به سر تولید و مصرف نرسیده‌ایم اما در روستاها و شهرها مصارف آب رو به افزایش است که امیدواریم با صرفه‌جویی مشکلات رفع شود.
مهدوی اولیایی گفت: متأسفانه هنوز بسیاری باورشان نشده که آب نیست، در حال حاضر بالغ‌بر40 درصد مشترکین الگوی مصرف را رعایت نمی‌کنند که 60 درصد همین مشترکین پرمصرف، 70 درصد آب را استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: بخش قابل‌توجه اعتباراتِ امسال از محل محرومیت‌زدایی به بسیج سازندگی محول شده، به همین دلیل مجری طرح رفع محرومیت در حوزه آب شرب، بسیج سازندگی است.
مدیر اداره آب و فاضلاب شهرستان بردسکن عنوان کرد: به دلیل محرومیتی که در شهرستان داریم ناگزیریم علاوه بر کمکی که از بسیج سازندگی می‌گیریم از ظرفیت مجمع خیرین نیز استفاده کنیم به‌طوری‌که تاکنون 4 روستا را با کمک خیرین، آب‌رسانی کرده و 9 روستای دیگر در دست اقدام است که از محل مساعدت خیرین آب‌رسان در کشور انجام می‌شود.
وی بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود با توجه به افزایش دما و همچنین مصارف فزاینده‌ای که دامداران و کشاورزان دارند، تابستانی با چالش داشته باشیم به همین دلیل درخواست صرفه‌جویی از مشترکین داریم.
مهدوی اولیایی در ادامه از فرسوده بودن بالغ بر 60 درصد شبکه‌های آب‌رسانی خبر داد و گفت: میزان هدر رفت آب از این 60 درصد حدود 25 تا 30 درصد است.
وی با اعلام اینکه حدود 5 تا 6 هزار متر اصلاح شبکه در دست انجام است، به وضعیت انشعابات غیرمجاز اشاره کرد و افزود: سال گذشته بالغ‌بر 117 مورد و از ابتدای امسال بالغ‌بر 48 مورد انشعابات غیرمجاز شناسایی و کشف شدند که مشکل برخی پرونده‌ها رفع و تعدادی به مراجع قضایی معرفی شدند. با توجه به اینکه از انشعابات غیرمجاز برای مصارف دام و بنایی و یا آبیاری اشجار و باغات استفاده می‌کنند، به‌شدت با متخلفین برخورد می‌شود.
وی با بیان اینکه از 120 روستا در شهرستان، 34 روستا هنوز با تانکر تأمین آب می‌شوند، خواستار کمک خیرین آب‌رسان برای رفع مشکل آب شرب این روستاها شد.
امسال در پی تداوم خشک‌سالی چندساله‌ای که بر اغلب نقاط کشور حاکم است؛ وضعیت «آب» به وخیم‌ترین حالت خود رسیده، آبی که وجودش نه فقط برای شُرب که برای کشاورزی، صنعت و به‌ویژه تولید برق بسیار حیاتی است. اینک با تابستانی بسیار گرمی که در پیش داریم دمای هوای تابستان در شهرستان‌هایی مانند بردسکن افزایش قابل‌توجهی خواهد داشت. سازمان هواشناسی تعارف را کنار گذاشته و هشدار داده است که: «آب نیست»، دوره خشک‌سالی طولانی خواهد بود و مردم و مسئولان باید به هوش باشند.
با توجه به خشک‌سالی‌های متوالی و پی‌درپی و نیز با توجه به اینکه بیشتر اقتصاد منطقه بر پایه کشاورزی و دام‌پروری است، می‌طلبد؛ مسئولین استان و کشور نگاه ویژه‌ای به این شهرستان داشته و در خصوص تخصیص اعتبارات مساعدت بیشتری به مردم بردسکن داشته باشند.
