با اين همه جنگ؛ تاريخ به ما نمي‌آموزد چگونه زندگي كنيم و چگونه از اين همه جنگ بپرهيزيم و مشكلات‌مان را به صورت صلح‌آميز حل و فصل كنيم. براي حل مشكلات هميشه به بالا نگاه كرده‌ايم. به مسئولين، به فرماندهان، به مقامات بالا تا شايد از خود به نحوی سلب مسئوليت كنيم. خدا را هم در بالادست‌ها جستجو كرده‌ايم. در آسمان‌ها، هرچه بالاتر. از اين رو دست به دعا كه برمي‌داريم، بيشتر دستها را بالا مي‌بريم و نگاهمان به بالاترهاست. همه تقصيرها را در بحث‌هاي بينابيني به عهده غايبين مي‌گذاريم.
مشت محكم را بر دهان دشمن غايب مي‌كوبيم و در كنار دوستان و همفكران‌مان از اين مبارزه راضي برمي‌گرديم. سهم خود را در مصيبت‌هايي كه بر خودمان، و بر ملت ما وارد شده و مي‌شود، اصولاً نمي‌بينيم. كرونا آمد، و نگاهمان را از بالا به پايين دوخته است. كمي پايين‌تر، بیشتر، تا آنجا كه ديگر به چشم نمي‌آيد. كرونا ما را سر به زير و يادآوري كرد كه خدا را با همه بزرگي در ذرات كوچك هم مي‌توان جستجو كرد. كرونا مبارز طلبید و همه تيرها و تفنگ‌ها را كه بشر به آن مي‌نازيد از كار انداخت. موشك‌هاي قاره پيما، بمب‌هاي هسته‌اي، سلاح‌هاي جنگ ستارگان را بي‌مصرف، زائد و توليد آنها را جاهلانه نشان داد.
بازار پُر رونق خرافه و جادو جنبَل و دعانويسي را هم موقتاً از رونق انداخت. فرادستان چه در خارج و چه داخل، همواره جنگ عليه انسان‌ها را ترغيب کرده‌اند.
كرونا اين نگاه را تغيير داده است. نگاه به كوچك‌ترها از بركات حضور كروناست. كرونا مرزهاي جغرافيايي را از ميان برداشت. همه كشورها اختلافات خود را موقتاً با حضور کرونا فراموش كرده‌اند و در مسابقه‌اي براي مقابله با پيشروي كرونا شركت كرده‌اند. تجربه‌هاي خود را با همديگر، صرف‌نظر از نژاد و رنگ و آيين و مذهب، به اشتراك مي‌گذارند.
کرونا خدمات زیادی کرده و به زودی از یادها نخواهد رفت. تاریخ، هیچ جنگی چنین فراگیر، در چنین مدت کوتاهی، به یاد ندارد. مأموریتش البته هنوز تمام نشده است. محیط زیست در همین مدت کوتاه نفسی تازه کرده است. فرصت بیشتری لازم است تا پیامدهای گران‌بهایش در هوا و زمین ارزیابی شود.
پيشنهاد مي‌شود پيكره با اقتدار، منصف و مهربان كرونا به عنوان قهرمان مبارزه با خرافه‌ها و خود بزرگ بيني‌ها و عربده كشي‌ها که موفق‌تر از پیمان زیست محیطی ۲۰۱۵ پاریس در کاهش آلاینده‌ها عمل کرد؛ در ميادين بزرگ همه شهرها نصب شود تا لزوم احترام به همنوع را به شهروندان و سیاست‌مداران و صاحبان سلاح‌های ویرانگر یادآوری کند.
تا به دکان‌داران خرافه گوشزد کند راه شرافتمندانه‌تری برای سرکیسه کردن انسان‌های دردمند و مستأصل جستجو کنند و برای مردم عامی نماد یک پرسش برای ارتفاع گرفتن آگاهیهایشان بشود.
