بیش از چهارماهی از زلزله کاشمر می‌گذرد که در آن خانه‌های بسیاری از روستائیان بر سرشان آوار شد. طی این مدت مسئولان بسیاری به منطقه آمده و برای سرعت دادن به عملیات ساخت‌وسازهای واحدهای مسکونی آسیب‌دیده و تخریب شده وعده‌های بسیاری دادند که مهم‌ترین آن اختصاص تسهیلات با سود کم و بلاعوض بود که علیرغم پیگیری‌های لازم، هنوز به شهرستان تخصیص نیافته است.
فرماندار کاشمر در همین خصوص با بیان اینکه پس از وقوع زمین‌لرزه بلافاصله کار آواربرداری آغاز شد، گفت: کار آواربرداری خانه‌های خشت و گلی و قدیمی مدت‌زمان بیشتری صرف کرد، به‌طوری‌که فقط از یک‌خانه 150 کمپرسی خاک بیرون برده شد.
حجت‌الله شریعتمداری افزود: هرچند آواربرداری وظیفه ستاد مدیریت بحران نبود و فقط باید رفع خطر انجام می‌گردید، اما برای تسریع کار و آماده شدن بستر برای ساخت‌وساز این کار را تقبل کردیم و همه پای کار آمدند.
وی با اعلام اینکه اگر این خاک‌برداری را انجام نمی‌دادیم به طور میانگین هر واحد باید حدود 50 میلیون تومان هزینه می‌کرد، اظهار کرد: تمامی عملیات خاک‌برداری به‌صورت رایگان انجام گردید.
فرماندار کاشمر با بیان اینکه پس از عملیات آواربرداری پیگیر تخصیص تسهیلات لازم برای بازسازی به شهرستان بودیم، گفت: اقدامات لازم در شهرستان، استان و وزارت کشور صورت گرفت و در هیئت دولت نیز مصوب گردید.
وی با اشاره به اینکه گرچه هیئت دولت اعتبارات موردنیاز را مصوب نمود و به سازمان برنامه‌وبودجه اعلام کرد اما این سازمان ابتدا باید تضامین لازم را به بانک‌ها بدهد، گفت: اجازه ندادیم در این مدت کارها عقب بیفتد به همین دلیل از محل طرح بهسازی مسکن روستایی تا زمانی که وام اصلی بازسازی مناطق زلزله‌زده تخصیص یابد، اعتبارات آن به کاشمر اختصاص داده شد.
وی با بیان اینکه مبلغ، درصد و سود بانکی و زمان بازپرداخت این وام‌ها همانند تسهیلات بازسازی است؛ گفت: شهروندان از هم اکنون به بانک‌ها معرفی می‌شوند.
فرماندار شهرستان با اشاره به اینکه با پیگیری‌های صورت گرفته سازه‌های آماده و میلگرد به شهرستان وارد شد، اظهار کرد: بنیادمسکن باید به کسانی که در بانک تشکیل پرونده داده و انعقاد قرارداد کردند اما قسط اول آزاد نشده، سازه را تحویل دهد.
وی با اعلام اینکه بنیادمسکن باید سازها را تحویل دهند و هزینه را از اقساط بگیرند تا مردم بتوانند به‌موقع میلگرد و سازه را نصب نمایند، گفت: تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا قبل از فصل زمستان تعداد قابل‌توجهی از شهروندان در منزل خود سکونت یابند.
شریعتمداری با بیان اینکه گرچه کمبودها و نواقصی همچنان وجود دارد اما تمام تلاشمان این بوده که مشکلی در بازسازی نداشته باشیم، اظهار کرد: با تلاش‌هایی که صورت گرفته تاکنون تعدادی از منازل به‌طور کامل احداث و شهروندان در منازل خود سکونت دارند، البته تعدادی از منازل که تخریب شده و کسی در آن‌ها ساکن نبوده هم در آمار ما قرار دارد و پیگیر هستیم.
وی با اشاره به اینکه افرادی قبلاً از تسهیلات بنیادمسکن استفاده کرده و در کنار خانه خشت و گلی قدیمی‌شان بنای نوساز احداث کرده‌اند، گفت: اولویت ما با بازسازی منازلی است که در آن سکونت داشته‌اند.
فرماندار کاشمر با اشاره به اینکه از متقاضیان درخواست داریم خودشان هم پای‌کار باشند، تصریح کرد: اکنون هیچ خانواده‌ای نداریم که بخواهد در چادر زندگی کند و همه در خانه اقوام هستند.
وی ادامه داد: کلاً بازسازی در زلزله کار ساده‌ای نیست چون در چند ثانیه زندگی‌شان نابود شده و تا وقتی به حالت طبیعی برگردند و سقفی روی سرشان باشد، نارضایتی‌هایی را در پی دارد.
شریعتمداری با اعلام اینکه بیش از توان سعی شده کارهای لازم را برای مردم انجام دهیم، گفت: اکثر واحدها به مرحله سفت‌کاری رسیده و واحدهایی هم فونداسیون اجرا کردند.
فرماندار کاشمر با بیان اینکه حجم کاری که در شهرستان کاشمر شده در بین شهرستان‌های استان در نوع خودش بی‌سابقه بوده است، افزود: از شهروندان درخواست داریم کار را سریع‌تر انجام دهند البته عمده مصالح ساختمانی به منطقه آورده شده و به قیمت قبل داده می‌شود. ستاد تنظیم بازار هم مدام بر قیمت‌ها نظارت دارد.
گران شدن مصالح یکی از مهم‌ترین مشکلات
حسن‌نژاد یکی از اهالی روستای محمدیه که در زمین‌لرزه خردادماه خانه وی به‌طور کامل تخریب شد، به تقدیر از حمایت‌ها و تلاش‌های مسئولان شهرستان پرداخت و گفت: گرچه توقع داریم منازل هرچه زودتر احداث شود، اما مشکل در نبودِ تسهیلات است.
وی با اشاره به اینکه امیدواریم هرچه زودتر تسهیلات بازسازی به شهرستان تخصیص یابد، افزود: تاکنون ۸۰ میلیون تومان برای فونداسیون از آورده خودمان هزینه کرده‌ایم.
حسن‌نژاد با اعلام اینکه هوا سرد شده و هنوز بسیاری از منازل مسکونی تکمیل نشده است، گران شدن مصالح را یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی دانست و گفت: در همین چند ماه هر ماشین آجر یک‌میلیون تومان گران‌تر شده است.
وی با بیان اینکه هم‌زمان با شروع ساخت‌وساز در روستاهای زلزله‌زده مصالح نیز گران شد، افزود: با سردتر شدن هوا، کار ساخت‌وساز سخت‌تر می‌شود. از طرفی امسال هم به دلیل خاموشی چاه موتورها کشاورزی درآمدی نداشتیم که بخواهیم برای این کار هزینه کنیم.
تسهیلات قرض‌الحسنه و بلاعوض ابلاغ نشده است
در زمین‌لرزه ۵ ریشتری ۲۹ خرداد شهرستان کاشمر ۹۰۰ واحد مسکونی در روستا و ۶۰۰ واحد در شهر تخریب شده و ۱۳۰۰ واحد در شهر و ۷۰۰ واحد در روستاها نیازمند تعمیر هستند.
مسئول بازسازی مناطق زلزله‌زده کاشمر در ادامه با بیان اینکه آمار واحدهای خسارت‌دیده در پس‌لرزه‌ها به ۸۸۱۰ واحد رسیده است، اظهار کرد: گرچه حدود ۴۴۶۰ واحد در داخل شهر و ۴۳۵۰ واحد نیز در داخل روستاها هستند اما تاکنون تسهیلات بازسازی برای ۹۰۰ خانوار در نظر گرفته شده که همان هم به شهرستان تخصیص نیافته است.
محمدرضا مرادیان با اشاره به اینکه بنیادمسکن تاکنون ۴۹۸ سازه فلزی را به شهرستان انتقال داده و ۵۵۰ تن میلگرد بین زلزله‌زده‌ها توزیع کرده است؛ گفت: به ترتیب شهر کاشمر با ۶۰۰ واحد، روستای کسرینه با ۲۸۸ واحد، زنده‌جان ۲۴۲ واحد، سرحوضک ۲۳۴ واحد، محمدیه ۲۳۴ واحد و روستای مغان با ۲۳۳ واحد بیشترین تعداد واحدهای تخریب شده و آسیب‌دیده را در این زمین‌لرزه داشته‌اند.
مسئول بازسازی مناطق زلزله‌زده کاشمر در ادامه با بیان اینکه برای خسارت دیدگان ۳۵۰ میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه و ۸۰ میلیون تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته شده است، افزود: آمار اولیه که به تصویب هیئت دولت رسیده شامل ۱۵۰۰ واحد احداثی روستایی و شهری و دو هزار واحد تعمیری روستایی و شهری است.
مسئول بازسازی مناطق زلزله‌زده کاشمر افزود: گرچه ابتدا بانک‌ها مقداری در آزادسازی تسهیلات سخت‌گیری داشتند اما با پیگیری‌های فرماندار و بنیادمسکن شهرستان و مسئولان استان از چند هفته قبل روند تشکیل پرونده بهتر شده است.
وی با اعلام اینکه تاکنون از۹۶۰ سهمیه شهرستان ۸۱۶ نفر به بانک معرفی شدند و با ۵۴۹ نفر معادل ۶۷درصد قرارداد منعقد شده است، خاطر نشان کرد: خوشبختانه مشکل تأمین سازه نداریم و به‌مرور تحویل متقاضیان می‌شود.
مرادیان با انتقاد از اینکه تاکنون تسهیلات قرض‌الحسنه و بلاعوض مربوط به بازسازی به شهرستان ابلاغ نشده است، افزود: باتدبیر مسئولان استانی، تسهیلات بهسازی مسکن روستایی تجمیع و به شهرستان اختصاص یافت.
وی با اعلام اینکه از ابتدا تاکنون برای حدود ۴۷۰ واحد فونداسیون اجرا شده است، خاطر نشان کرد: اگر اعتبار به موقع می‌رسید طی این مدت بالغ‌بر ۶۰۰ واحد به‌طور کامل اجرا شده بود.
مسئول بازسازی مناطق زلزله‌زده کاشمر با تأکید بر اینکه تا تضامین بانک‌ها داده نشود اعتباری به شهرستان اختصاص نخواهد یافت، افزود: متأسفانه هنوز دست ما از اعتبار بازسازی خالی است.
مرادیان گران شدن مصالح و ضمانت بانک را از مهم‌ترین مشکلات زلزله‌زدگان دانست و گفت: گرچه ابتدا بانک‌ها هر ۱۵روز اقساط را آزاد می‌کردند اما با پیگیری‌های صورت گرفته، در حال حاضر هر روز اقساط آزاد می‌شود.
* * *
این روزها زلزله‌زدگان حال و روز خوشی ندارند و به دلیل نداشتن سرپناه مجبورند این شب‌های سرد را در خانه اقوام یا همسایگان سپری کنند، انتظار می‌رود هرچه سریع‌تر اقدامات لازم برای آزادسازی تسهیلات بازسازی صورت گرفته تا قبل از فرا رسیدن فصل زمستان مردم در خانه‌های‌شان باشند.
