معمولاً دعوت به مراسم افطار رئیسجمهور چند روز قبل از روز برگزاری صورت میگیرد تا مهمانان درباره آنچه قرار است گفتگو کنند به مشورت و جمعبندی برسند، اما ظاهراً امسال دعوت از چهرههای سیاسی در ساعات کمی مانده به زمان افطار صورت گرفته و مهمانان سیاسی بدون آمادگی به این مراسم رفتهاند، در حالی که شایسته بود مشاوران رئیسجمهور زودتر اقدام به دعوت از سیاسیون میکردند.
در این مراسم الیاس حضرتی، آذر منصوری، حمیدرضا جلاییپور، محمد سلامتی، بهزاد نبوی، ابراهیم اصغرزاده، حسین مظفر، محمدحسن غفوریفرد، غلامرضا مصباحی مقدم، علی ربیعی، محمود واعظی، علی شکوریراد، شهابالدین صدر، احمد توکلی، عبدالحسین روحالامینی، علی یونسی، غلامعلی حدادعادل، زهرا ساعی، محسن هاشمیرفسنجانی، سیدرضا تقوی، اسدا… بادامچیان، محمد عطریانفر، رمضانعلی سبحانیفر، علی جنتی، فیضا… عربسرخی، قدرتا… علیخانی، محمدعلی ابطحی، محمد قوچانی، جواد امام، حسین مرعشی، مرتضی بانک، فیاض زاهد و محمدرضا باهنر حضور داشتند، اما خبری از محمدرضا عارف نبود.
عارف چرا نبود؟
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس شورایاسلامی که در دو دیدار قبلی رئیسجمهور با شخصیتهای سیاسی حضور داشت در این جلسه غایب بود که برخی گمان کردند او قهر کرده است، اما رئیس فراکسیون امید این ادعا را رد کرد و گفت که به دلیل داشتن برنامهای از پیش تنظیم شده، در این نشست حضور نیافته است.
وی در پاسخ به این سؤال که برخی عدم حضور شما در این نشست را قهر تلقی کردند، گفت: «من اهل قهر نیستم. وقتی برنامهای از قبل تنظیم میکنم و میزبان هستم باید عذرخواهی کنم. مرامم نیز همین است. روز گذشته هم از آقای واعظی خواستم عذرخواهی من را به رئیسجمهور ابلاغ کند که انشاءا… ایشان عذر مرا پذیرفته باشند.»
به اصولگرایان زمان بیشتری داده شد
پس از این نشست، تعدادی از حاضران در مراسم افطاری رئیسجمهور، با روزنامه آرمان گفتگو کردند و به بیان مطالبی از آن مراسم پرداختند. محمدعلی ابطحی از حاضران در این نشست گفت:
«گفتوگو در هر سطحی، با هر میزانی و با هر مجموعهای بسیار مفیدتر از عدم ارتباط است. خوشبختانه دولت نیز به اهمیت این موضوع واقف است و هر ساله در ماه رمضان دیداری با حضور احزاب و نمایندگانشان در ریاستجمهوری برگزار میشود که رئیسجمهور در آن به بیان بعضی حرفها و سپس شنیدن انتقادات و پیشنهادات حاضران میپردازد. امسال اما به دلیل آنکه بحثها جدیتر برگزار شود و موضوعات به صورت تخصصی مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرند، افراد محدودتری به جلسه دعوت شده بودند. با این حال در این جلسه هم به علت نبودِ زمان کافی برای طرح بحثهای تخصصی، بیشتر زمان جلسه به مسائل کلی و شعاری اختصاص یافت و به برخی حاضران نیز فرصت نرسید تا نظرات خود را مطرح کنند که میتوان این امر را یکی از نکات منفی دیدار آقای روحانی با شخصیتهای سیاسی دانست.»
معاون پارلمانی دولت اصلاحات با بیان اینکه اصولگراهای حاضر تأکید داشتند که تنها برای ارائه نظر به جلسه آمدهاند و انتظاری از دولت ندارند و آنها نقش چندانی در روی کارآمدن آن و پیروزی در انتخابات نداشتهاند. اصلاحطلبان نیز تأکید میکردند که به رغم آنکه این جریان سیاسی تلاش زیادی برای پیروزی آقای روحانی کرد و نقش عمدهای در انتخابات داشت اما در بسیاری از موارد امکان دفاع از عملکرد دولت وجود ندارد.
وی افزود: «زمان بیشتری برای اظهار نظر در اختیار اصولگرایان قرار گرفت و آنها نیز بیشتر وقت خود را صرف انتقاد از مشکلات اقتصادی کشور کردند و دولت را مسبب اصلی این مشکلات خواندند. در ادامه نیز راهکارهایی برای مشکلات اقتصادی ارائه کردند که اغلب آنها پیش از این به کار گرفته شده و به موفقیت آن راههایی که قبلاً امتحان شده، امید چندانی وجود ندارد.»
ابطحی تأکیدکرد: «جالب بود که آنها کمتر به مشکلاتی مانند “تحریم”ها پرداختند که از بیرون به کشور تحمیل شده است و خیلی ساده از کنار چنین مسأله بزرگی عبور میکردند و اصرار داشتند که مشکلات ریشه داخلی دارد. یعنی مسائلی که امروزه در عرصه سیاست خارجی کشور وجود دارد را مسائل حادّی نمیدانستند و معتقد بودند که کشور شرایط بسیار سختتری را نسبت به امروز به ویژه در دوران جنگ تحمیلی تجربه کرده است و توانسته قدرتمندانه خود را از زیر فشارها نجات دهد.»
ابطحی اظهار داشت: «اصولگرایان از طرح مسائل فرهنگی و اجتماعی انتقاد کردند و اینها را مسائل فرعی دانستند و بسیار هم نسبت به فضای مجازی و عدم اِعمال محدودیتهای کافی روی این فضا جبهه داشتند و از رئیسجمهور میخواستند کنترل بیشتری بر فضای مجازی ایجاد شود.»
این فعال سیاسی یادآور شد: «آقای حداد عادل نیز به انتقاد از رسانههای اصلاحطلب پرداخت و از اطلاق لفظ “دلواپس” به اصولگرایان در این رسانهها ابراز نارضایتی کرد. این انتقاد در حالی مطرح شد که رسانههای وابسته به اصولگرایان لفظهایی بسیار بدتر برای خطاب قرار دادن اصلاحطلبان استفاده میکنند و این الفاظ در نظر آقای حداد نیامده است.»
انتقاد اصلاحطلبان از دولت
ابطحی همچنین تصریح کرد: «اصلاحطلبان گلایههایی در خصوص برخی رفتارها و نگاههای امنیتی که در دولت وجود دارد، مطرح کردند و افزودند که برخوردهای ناصحیح و تند، میتواند به عنوان یکی از عوامل از بین برنده وحدت عمل کند و جامعه را به سمتی ببرد که نارضایتیها افزایش پیدا کند و تأکید شد که باید روی میز مسئولان و تصمیمگیران کشور گزینههای مختلفی وجود داشته باشد و آنها باید پاسخگوی مسائل سیاست داخلی و خارجی باشند.»
ابطحی به سخنرانی رئیسجمهور هم اشاره کرد و گفت: «پیش از بیان انتقادات حاضران، رئیسجمهور به سخنرانی پرداخته بود. آقای روحانی تلاش داشت تا به حاضران بگوید که سهم دولت در مشکلات دیده شود و پیش از بیان انتقادات، به اختیارات محدود دولت در بسیاری از موضوعات توجه گردد. مثالهای زیادی هم در این خصوص زده شد. برای مثال میگفتند که دولت در برابر سایر قوا چقدر اختیار دارد و چقدر میتواند کار کند و کجاها محدودیت دارد؟ رئیسجمهور گله داشت که چرا دولت باید در مسائل و مشکلاتی که سهمی در به وجود آمدن آنها نداشته پاسخگو باشد و باید دولت را تنها در مسائلی که به آن مربوط است نقد یا تقدیر کرد.»
وی ادامه داد: «آقای روحانی در خصوص فضای مجازی نیز سخنانی مطرح کرد و گفت که این فضا دیگر فضایی تشریفاتی نیست و بسیاری از ملزومات جامعه در آن وجود دارد و تأکید داشت که تلاشها برای محدود کردن این فضا به نتیجه نمیرسد. خوشبختانه آقای رئیسجمهور به نظرات و دیدگاههایی که در جامعه وجود دارد اِشراف کافی داشت و مسائل زیادی مطرح شد.»
روایت عطریانفر
محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی که در مراسم افطار رئیسجمهور حضور داشت اعلام کرد: «بهرغم همه اختلاف نظرها و سلیقههای گوناگون اعضای شرکت کننده از خلال گفتوگوهای آنان یک پیام مشترک مستفاد میشد وآن این بود که همه گروههای سیاسی با تمام تفاوتها و تنوعهای سیاسی باید برای برون رفت از این شرایط خطیر دست در دست هم دهند و دولت و شخص رئیسجمهور را کمک کنند. این تصویر، بدون هرگونه توضیح و تفسیری میتواند نماد تمام عیار صادقانه حقیقتی باشد که شرکتکنندگان و اجابتکنندگان دعوت رئیسجمهور بر آن توافق داشتند. بهزادنبوی و احمدتوکلی دو چهره انقلابی و مبارزی که هردو، سالیان متمادی رنج زندانهای ستمشاهی را بهجان خریدند و برای سقوط رژیم ستمشاهی و برپایی نظام عدل اسلامی با تمام توان و متکی به ایمانی راسخ از جان مایه گذاشتند و پس از تأسیس نظام جمهوری اسلامی قریب به چهار دهه در دوسوی میدان سیاست و حکومت در برابر هم ایستادند و در قامت رقیب به هماوردی پرداختند، در این مراسم حضور داشتند. این نشست را باید به فالنیک گرفت کما اینکه در عمق نگاه و سیمای این دو مرد عرصه مبارزه و تدبیر، صداقت این پیام به صراحت و صفای دل دیده میشد.»
پیشنهادهایی در جهت تقویت دولت
فیاض زاهد هم در این مراسم حضور داشت. این فعال سیاسی اصلاحطلب در ارتباط با جلسه فعالان سیاسی با رئیسجمهور گفت: «فکر میکنم 12 تا 13 نفر از میهمانان نظرات خود را گفتند و بنده نیز در حوزه بینالمللی نظرات خود را مطرح کردم. آقای رئیسجمهور نیز در حدود یک ربع صحبت خود ضمن تاکید بر اینکه ایران در وضعیت با ثباتی است و به رغم فشارهای موجود با همدیگر میتوانیم از این موضوع بگذریم؛ اذعان داشت؛ دولت فقط درگیر نیست بلکه کل نظام جمهوری اسلامی درگیر پدیده آزمایش شدهای در تاریخ انقلاب ایران است.»
وی افزود: «فکر میکنم مهمترین دستاورد این جلسه حضور افرادی از جریانهای مختلف بود که این نشان میدهد که اگر بتوانیم از این ظرفیت ملی در سطوح دیگر نیز استفاده کنیم کشور میتواند در برابر فشارها مقاومت کند.»
وی تصریح کرد: «در این جلسه رئیسجمهور را با روی گشاده و انتقادپذیر دیدم.»
حجتالاسلام قدرتا… علیخانی درخصوص انتقادات مطرح شده توسط مهمانان نسبت به عملکرد دولت گفت: «افراد نظر خود را دوستانه و در راستای کمک به دولت مطرح میکردند. مشکلات مردم، مسائل اقتصادی و سیاسی نیز بخشی از صحبتهای افراد حاضر در جلسه بود و هرکس دیدگاه خود را میگفت.»
وی افزود: «آقای مصباحی مقدم و حداد نظرات خود را مطرح کردند و آقای فیاض زاهد در حوزه بینالملل و آقای حضرتی نیز در مسائلی صحبت کردند. هرکس در این جلسه حاضر بود انتقاداتی به دولت داشت، اما تمامی انتقادات جنبه اصلاح امور داشت.»