راز نادیده شدن زنان در کاشمر چیست؟!

به قلم لیلا قرایی ترشیزی

عضو هیئت‌رئیسه مجمع زنان کاشمر

قصه نادیده شدن زنان در کاشمر سخن تازه‌ای نیست. کهنه زخمی است که هربار جدی‌تر به آن ‌پرداخته شود بیشتر سر باز می‌کند اما دریغ از آن‌که کمتر کسی در این دیار بوده و هست که در همه این سال‌ها به طور جدی به دنبال درمان زخم کهنه کم توجهی و نادیده شدن زنان باشد.

جالب این‌که شعار همه آنها که به دنبال کسب رأی زنان، در انتخابات مختلف هستند از رئیس‌جمهور گرفته تا نماینده مردم منطقه در پارلمان کشور(مجلس) و اعضای پارلمان محلی شهر(شورا) با مقوله حمایت از زنان بزک می‌شود، اما پای عمل که می‌رسد نه در کابینه دولت‌های مختلف در طول عمر نظام اسلامی، شمار زنان حاضر در مدیریت‌های کلان قابل قبول بوده و نه نمایندگان مجلس آن‌طور که باید و شاید در دفاع از حقوق زنان تلاش کرده‌اند و نه اعضای شورای شهرمان در ادوار مختلف تکلیف خود را به زنان به عنوان نیمی از اعضای جامعه ادا نموده‌اند.

جالب این‌که در اغلب برنامه‌هایی که به موضوع توسعه در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی پرداخته می‌شود؛ مهم‌ترین معیار سنجش درجه توسعه‌یافتگی کشورها، میزان اهمیتی است که به زنان داده می‌شود و هرچه حضور زنان در اجتماع، فعالانه‌تر و مؤثرتر باشد؛ زمینه پیشرفته و توسعه بیشتر فراهم می‌شود.

این در حالی است که سالهاست شاهدیم زنان و توانایی‌های آنان نادیده گرفته شده است. هرچند میزان نقش و مشارکت زنان در جامعه به ویژه در زمینه‌های اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی تا حد زیادی وابسته به نگرش جامعه نسبت به آنان است؛ اما با توجه به ضرورت حضور و مشارکت حقیقی این بخش از جامعه در عرصه‌های مختلف برای تحقق جامعه مدنی، چنانچه به زن به عنوان یک نیروی فعال و سازنده نگریسته شود قطعا تأثیر بسیاری در روند توسعه و افزایش کمی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت.

 اگرچه اشتغال زنان دیارمان در حوزه مشاغل خانگی و فعالیت اقتصادی در بخش خصوصی به گواه مسئولان قابل قبول است اما به کارگیری زنان در پست‌های مختلف، کارکردی نمایشی دارد و آن‌ها هیچ‌گاه در عمر انقلاب نتوانسته‌اند جایگاه معتبری برای پیشرفت خود قائل باشند. گویی سیاست در میان مدیران این دیار به گونه‌ای است که کمتر از دخالت فعال زنان توانا استقبال کنند؛ چرا که احتمالاً جای آن‌ها را در کسب مناصب تنگ خواهند کرد! راه دوری نمی‌روم در همین مجمع مشورتی زنان که چند سالی از راه‌اندازی آن می‌گذرد، حضور زنان، حضوری نمایشی به نظر می‌رسد و آقایان علاقمند به برگزاری جلسات مجمع، درحد یک دورهمی زنانه و صرفا صرف یک فنجان چای بودند مضاف بر این‌که کرونا بهانه خوبی شد تا به طور کلی توجه به این مجمع به فراموشی سپرده شود و دریغ از به مشورت گرفته شدن آنان و افسوس از در حاشیه ماندن و نادیده شدن زنان و مسائل آنان. حال آن‌که بدون شک از ملزومات رسیدن به توسعه پایدار توجه به مسائل زنان به عنوان نیمی از جمیعت هر کشور است و اگر دل مشغولی‌ مسئولان و برنامه‌ریزان جامعه دستیابی به توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی است نباید از توجه به این قشر از جامعه غفلت شود.

 اگرچه افکارعمومی در این وانفسای مشکلات معیشتی و آسیب‌های اجتماعی به این مسائل چندان حساس نیست و جامعه زنان با وجود بهره‌مندی از دانش و توانایی و ظرفیت‌های نهفته، سهمی بسیار اندک در اداره امور دارد و اغلب سنگ زیرین آسیاب جامعه است اما به نظر می‌رسد؛ وجود گذشته‌ای مملو از بی‌عدالتی و تعدی نسبت به حقوق واقعی و منزلت والای زنان و به حاشیه راندن آنان، باعث شده زنان در استفاده از فرصت‌های به دست آمده و برای حضور موثر و نقش‌آفرینی با موانع عدیده‌ای مواجه‌ شوند.

یکی از این موانع، وجود نوعی نگرش اجتماعی و نگاه بسته فرهنگی است که مبتنی بر باورهای غلط و عادت‌های ناپسند تاریخی است که خود به خود موانعی برای مشارکت وسیع و حضور حقیقی و موثر زنان در سطوح مختلف جامعه فراهم می‌‌آورد. مانع دیگر، روحیه ناباوری و نبود اعتماد به نفس برخی از زنان نسبت به توانمندی‌ها و قابلیت‌های خود است که در کنار نابرابری فرصت‌ها و موقعیت‌های عملی کسب تجربه در زمینه‌های مختلف، شناخت و شکوفایی استعدادها، جامعه را از بهره مندی از توان فکری و مدیریتی زنان محروم نموده است. از این‌رو اگرچه طی سال‌های اخیر زنان توانسته‌اند در زمینه علمی پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کنند، اما از حیث مشارکت در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی همچنان وضع نامساعدی دارند و عملا حوزه زنان فاقد متولی دغدغه‌مند و کارآ برای رفع معضلات و مشکلات این قشر است و با وجود فراوانی آسیب‌های اجتماعی و لطمه دیدن بنیان خانواده کمتر مرجعی صاحب اعتبار و برنامه برای کاهش مشکلات حوزه زنان احساس مسئولیت می‌کند.

هرچند ضروری است با درک این نکته که بدون حضور زنان در عرصه‌های گوناگون، توسعه پایدار در هیچ جامعه‌ای رخ نمی‌دهد؛ پیش از هر تصمیمی، توانمندی‌های زنان را باور کرد و زمینه حضور و مشارکت آنان را در امور مبتلا به جامعه بیشتر نمود.