بحران اعتیاد به موادمخدر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات اجتماعی، نه تنها سلامت فردی را به خطر می‌اندازد، بلکه به تدریج بر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز تأثیر می‌گذارد. در این میان، یکی از چالش‌های جدی که پس از ترک اعتیاد با آن مواجه هستیم، عدم اعتماد جامعه به معتادان بهبود یافته است؛ این بی‌اعتمادی نه تنها بر زندگی فردی این افراد تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه موجب تضعیف بنیان‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز می‌شود. معتادان بهبود یافته به خصوص در منطقه ترشیز، پس از تلاش‌های سخت برای ترک مواد، به دنبال بازگشت به جامعه و احیای زندگی خود هستند، اما واقعیت این است که بسیاری از آنها با درهای بسته مواجه می‌شوند. عدم اعتماد کارفرمایان و جامعه به این افراد، باعث می‌شود آنها در یافتن شغل و تأمین نیازهای اولیه زندگی خود با مشکل مواجه شوند. این بی‌اعتمادی می‌تواند به سادگی آنها را مجدداً به سمت اعتیاد سوق داده و این چرخه معیوب، نه تنها بر زندگی فردی آنها بلکه بر سلامت کلی جامعه تأثیر می‌گذارد. به علاوه، آمارهای نگران‌کننده نشان می‌دهند کاهش سن مصرف موادمخدر در میان نوجوانان و جوانان منطقه ترشیز، زنگ خطری برای آینده جامعه است. وقتی جوانانی که باید آینده‌سازان کشور باشند، در دام اعتیاد گرفتار می‌شوند، این مسأله به وضوح نشان‌دهنده ناکارآمدی سیستم‌های حمایتی و اجتماعی است. در این شرایط، نیاز به یک رویکرد جامع و مؤثر در مبارزه با این معضل بیش از پیش احساس می‌شود.
ضرورت آموزش‌های لازم و تسهیلات در حوزه اشتغال
آموزش و تسهیل در دسترسی به فرصت‌های شغلی باید در اولویت قرار گیرد تا این افراد بتوانند به زندگی سالم و مولد بازگردند. همچنین، نیاز به ایجاد کمپ‌های مناسب و افزایش تسهیلات حمایتی به وضوح احساس می‌شود.
محمد قربانی، فرماندار کاشمر، در همین خصوص یکی از دغدغه‌های معتادین بعد از بهبودی را عدم حمایت از آنها به ویژه در زمینه اشتغال دانست و گفت: معتادان بهبود یافته نیاز به آموزش‌های لازم و تسهیلات در حوزه اشتغال دارند؛ در حال حاضر بسیاری از افراد به دلیل بیکاری پس از بهبودی مجدداً به سمت مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند.
وی افزود: با توجه به اینکه سال گذشته تنها برای50 نفر تسهیلات اشتغال پرداخت شده و بر ضرورت افزایش این تسهیلات تاکید می‌شود.
فرماندار کاشمر از نبود کمپ‌های ماده 15و 16 برای بانوان خبر داد و اظهار کرد: سال گذشته، در کمپ ماده 16 شهرستان670 معتاد و در کمپ ماده 15 نیز 550 نفر حضور داشتند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 70 نفر در هر کمپ حضور دارند، افزود: تقریباً 15 تا20 درصد از افرادی که در کمپ‌های ماده 15و 16 حضور دارند، از شهرهای اطراف آمده‌اند.
قربانی همچنین به مشکلات مالی کمپ‌ها اشاره کرد و گفت: برای هزینه‌های کمپ‌ها، باید60درصد از سوی بهزیستی و40 درصد از سوی شهرداری تأمین شود، اما بهزیستی تنها در فروردین172 میلیون تومان پرداخت کرده و پرداختی در سه ماهه پایانی سال 1403 و همچنین در اردیبهشت، خرداد و تیرماه امسال نداشته است؛ ضمن اینکه شهرداری نیز هیچ مبلغی به کمپ پرداخت نکرده که این موضوع مشکلاتی را برای اداره کمپ‌ها ایجاد کرده است.
فرماندار کاشمر در ادامه به طرح پیشگیری از اعتیاد زنان و کودکان اشاره کرد و گفت: سهم شهرستان در این طرح 150 نفر است، اما با توجه به مرکزیت شهرستان، درخواست داریم که این سهمیه به 300 نفر افزایش یابد.
محدوده سنی افراد درگیر با اعتیاد هر ساله کاهش می‌یابد
سن مصرف موادمخدر به تدریج به دنیای نوجوانان و جوانان نفوذ کرده و چالش‌های جدیدی را برای خانواده‌ها و نهادهای اجتماعی ایجاد کرده است. این تغییرات، ضرورت بررسی عمیق‌تر ریشه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این بحران را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
فرماندار شهرستان بردسکن، با اشاره به اهمیت آموزش معتادان بهبود یافته، خواستار توجه جدی‌تری به این مقوله شد.
صفرنژاد با بیان اینکه محدوده سنی افراد درگیر با این مشکل هر سال کاهش می‌یابد، تصریح کرد: باید از ظرفیت آموزش و پرورش در زمینه پیشگیری از اعتیاد به نحو مطلوب‌تری استفاده شود که به کارگیری سازمان‌های مردم‌نهاد در این راستا ضروری است.
وی با اشاره به تغییر نوع مصرف موادمخدر با توجه به قیمت‌ها خاطر نشان کرد: متاسفانه در خصوص موادمخدر «ناس» جرم‌انگاری نداریم. هرچند در قانون قاچاق، این مواد جرم‌انگاری شده، اما به وفور در داروخانه‌های گیاهی خرید و فروش می‌شود و این ماده به ویژه در بین دانش‌آموزان در حال رواج است.
فرماندار شهرستان بردسکن همچنین از ورود افرادی غیربومی به شهرستان به دلیل وجود معادن خبر داد و گفت: برخی از این افراد ممکن است به موادمخدر آلوده باشند و مشکلاتی را ایجاد کنند.
صفرنژاد حمایت از خانواده‌های بیماران معتاد را ضروری دانست و تصریح کرد: متاسفانه حمایت‌های لازم از خانواده‌ها به درستی صورت نمی‌گیرد.
با توجه به وسعت 8 هزار و800 کیلومترمربعی بردسکن، که بیش از 3 هزار و 172 کیلومتر مربع آن را مناطق کویری تشکیل می‌دهد، نقش اساسی در مبارزه با قاچاق و حمل موادمخدر دارد که می‌طلبد با توجه به اینکه یکی از مبادی ورودی خراسان‌رضوی محسوب می‌شود ایستگاه‌های بازرسی و تجهیزات لازم برای کنترل قاچاق موادمخدر افزایش یابد.
رویکرد ما در مبارزه با موادمخدر بر سه محور اساسی متمرکز است
در شهرستان خلیل‌آباد نیز، رویکرد شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر بر سه محور تصمیم‌سازی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی است.
علی گرمابی فرماندار خلیل‌آباد با تاکید بر اینکه پیشگیری در اولویت قرار دارد، افزود: تمام تمرکز، انرژی و امکانات در این حوزه متمرکز شده است و نباید از آموزش غفلت کرد.
وی به اهمیت آموزش در ارتقاء مهارت‌های نه گفتن در بین دانش‌آموزان و نوجوانان اشاره و تصریح کرد: این قشر در سن حساسی قرار دارند و لازم است که ورود هدفمند و موثری داشته باشیم. در این راستا، استفاده از ظرفیت متخصصان روانشناس و مراکز مشاوره بسیار حائز اهمیت است.
فرماندار خلیل‌آباد رکن دیگر در حوزه پیشگیری را توجه ویژه به والدین و خانواده‌ها دانست و اظهار کرد: اگر بنیان خانواده به هر دلیلی تضعیف شود، جامعه‌ای پویا و توسعه‌محور نخواهیم داشت.
افزایش خطر بازگشت به اعتیاد
حسن اعمی فرماندار کوهسرخ هم با اشاره به اینکه در شهرستان هیچ معتاد متجاهر و مرکز ماده 16 نداریم و تنها یک کمپ ماده 15 داریم که از ابتدای امسال40 نفر در آن پذیرش شده‌اند، افزود: همچنین معتاد زن در شهرستان وجود ندارد.
وی به کشفیات موادمخدر در سال گذشته اشاره کرد و گفت: طی این مدت 15 کیلو تریاک، 3 کیلو هروئین و30 کیلو گراس کشف شده است.
فرماندار کوهسرخ با اشاره به معضل ماده مخدر “ناس“ گفت: از ابتدای امسال 200 کیلو ناس از مغازه‌های سطح شهر، به خصوص مغازه‌های نزدیک به مدارس، جمع‌آوری شده است که این برای شهرستان کم‌جمعیت کوهسرخ یک تهدید محسوب می‌شود.
وی همچنین از موفقیت در انهدام شبکه خرده‌فروشان موادمخدر در شهرستان خبر داد و گفت: خرده‌فروشان علاوه بر فروش مواد، خریدار اموال مسروقه نیز هستند و می‌توانند مشکلات زیادی را ایجاد نمایند.
اعمی با اشاره به کشف و انهدام 5 پاتوق مصرف موادصنعتی اظهار کرد: ماده جدید کریکل خوشبختانه هنوز در شهرستان مشاهده نشده، اما در برخی شهرستان‌ها وجود دارد.
فرماندار کوهسرخ در ادامه به چالش‌های پس از ترک اعتیاد اشاره کرد و گفت: اکثر معتادان متجاهر بعد از ترک، تنها تا دو ماه دوام می‌آورند و سپس دوباره به سمت موادمخدر روی می‌آورند بنابراین نیاز به توجه بیشتری در زمینه اشتغال و حمایت از آنها وجود دارد.
***
بحران اعتیاد به موادمخدر در جامعه ما به یک معضل چندوجهی و پیچیده تبدیل شده است که نه تنها سلامت فردی را تهدید می‌کند، بلکه تهدیدی جدی برای ساختارهای اجتماعی و فرهنگی نیز محسوب می‌شود. معتادان بهبود یافته، به عنوان قربانیان یک سیستم اجتماعی ناکارآمد، با چالش‌هایی روبرو هستند که به راحتی می‌تواند آنها را به ورطه اعتیاد دوباره بیندازد.
عدم اعتماد جامعه به این افراد، به معنای بسته شدن درها بر روی تلاش‌های آنها برای بازگشت به زندگی عادی است. در واقع، این بی‌اعتمادی به یک معضل اجتماعی تبدیل شده که به جای حمایت، طرد و انزوا را به ارمغان می‌آورد. در شرایطی که آمارهای نگران‌کننده‌ای از کاهش سن مصرف موادمخدر و افزایش موارد اعتیاد در میان جوانان وجود دارد، این بی‌توجهی می‌تواند عواقب وخیمی برای آینده جامعه به همراه داشته باشد.
